Улуғбек Бақоев: «Терма жамоамизда Эронга гол урадиган футболчи бор…»

Яқинда ёш мураббий «Эрудит Спорт» газетасига интервью бериб, мураббийлик фаолияти, терма жамоа ва бошқа қатор саволларга жавоб берди.

«ФУТБОЛЧИ БЎЛИШ, МУРАББИЙЛИКДАН ОСОНРОҚ»

– Улуғбек ака, сизни ажойиб ҳужумчи сифатида билардик. Бу йилдан эътиборан мураббийлик фаолиятингизни бошладингиз. Айтингчи, мураббийлик қийин эканми ёки футболчилик?

– Ҳар қандай соҳанинг ўзига хос «плюс» ва «минус»лари бор. Мураббий бўлганингиздан кейин сиз бутун жамоа, аниқроқ қилиб айтадиган бўлсам, ҳар бир футболчи учун алоҳида жавоб берасиз. Интизомга биринчи нав-батда ўзингиз қаттиқ риоя этишингиз шарт! Акс ҳолда ўйинчидан нимани талаб қиласиз? Ўйинчига яқин бўлиб, керакли пайтда унинг дўсти, акаси-укасига айланасиз. Хуллас, ҳар қандай шароитда футболчи сизни ўзига яқин ҳис этиши лозим. Ўйинчи бўлган пайтда фақатгина кўрсатмани бажарасиз, тартиб-интизомга риоя этиб, майдонга тушиб ўйнайсиз, холос. Кўриб турганингиздек, ўйинчи бўлиш мураббийликка нисбатан осон.

– «Бухоро» жамоасида иш бошлашингиз қандай кечган эди? Таклифни кутганмидингиз?

– Ростини айтсам, бир кун мураббий бўлишимни билардим. Аммо воқеалар бундай тез ривожланиб, «Бухоро» жамоасида бош мураббий бўламан деб ҳеч кутмаган эдим. Бир оз чигал ва оғир бўлган вазиятда менга ишонч билдиришди ва мен ишга киришдим.

– Йил бошида жамоа олдига қандай мақсадларни қўйганди ва сиз шунга яраша таркибни кучайтира олдингизми?

– Мен ишни бошлаганимда ростини айтсам, жамоада кўп ўйинчи йўқ эди, буни кўпчилик билади. Ўтган йилги таркибнинг 80-90 фоизи жамоани тарк этганди. Бу нима билан боғлиқлигини билмайман. Бунинг аниқ сабаби менга қоронғи. Жамоани ўйинчилар билан тўлдириш осон бўлмади. Ўша пайтда аксарият яхши ўйинчилар шартнома имзолаб бўлишган ва бошқа жамоаларда фаолият юритишаётган эди. Жуда оғир вазият юзага келди, уни қандай ҳал этиш борасида ўйлаб бош қотирардик, ташвишланардик: «Кимни, қачон жамоага таклиф қиламиз, муҳими улгурамизми? Ахир вақтимиз жуда оз эди». Аста-секинлик билан янги футболчиларни тўплаб, янги жамоани йиғдик. Менимча, жамоамиз билан ёмон ўйин намойиш этмаяпмиз.

«ЎТГАН ЙИЛГИ ТАРКИБНИ КУЧЛИ ДЕБ АЙТА ОЛМАЙМАН…»

– «Бухоро»нинг ҳозирги таркибини ўтган йилгиси билан таққослаганда, сизнингча, қайси бири кучлироқ?

– Олий Лига якунида жамоамиз нечанчи ўринни эгаллагани аниқ бўлганидан кейин бу саволингизга аниқ бир жавоб бўлади. Қайси таркиб кучлилиги борасида аниқ бир хулоса айтиш учун шунингдек, вазиятга реал нигоҳ билан боқиш зарур. Ўтган йилги ва мазкур йилги таркибда вазиятлар бошқа-бошқа эди! Уларда вақт бор эди… Аммо шунга қарамай, мен ўтган йилги таркибни бу йилги таркибдан кучли эди, деб айта олмайман. Айни дамдаги «Бухоро» таркиби йигитлари жонини бериб ўйнашаяпти. Бу саволингизга жавоб бериш бир оз мушкул, назаримда.

– «Бухоро» мавсумни ёмон бошламади. Чемпионат стартини жамоангиз учун қониқарли ҳисоблайсизми?

– Гоҳ омадли, гоҳ муваффақиятсиз ўйинларимиз бўлди. Ҳамма вақт чиройли ўйин кўрсатиб, ғалабалар билан ишқибозларни мамнун этишни истар эдик. Аммо бу футбол!

– Кўп йиллар давомида Олий Лигада тўп сургансиз. Бу йилги чемпионат ўтган йилгисидан нимаси билан фарқ қилади?

– Чемпионат жуда қизиқарли бошланди, олдиндан ҳеч кутилмаган натижалар қайд этилди. Шундан келиб чиқиб бир нарсани айта оламан, назаримда, чемпионат жуда қизиқарли бўлади. Ҳар бир ўйин кутилмаган натижа билан тугаяпти. Уларни зерикмасдан кузатасиз, томоша қиласиз. Бу нимадан далолат беради? Ўзбекистонда футбол ривожланяпти, ўсаяпти. Шу жумладан, футболчи йигитлар ҳам ўсиб бораяпти.

– Иван Нагаев газетамизга берган интервьюсида «Бухоро»га ўтишига айнан сиз сабабчи бўлганингизни таъкидлаб ўтган эди. Бу ҳақдаги фикрингиз…

– Нагаев билан биргаликда миллий жамоада ўйнаганмиз. Уни интизомли футболчи сифатида яхши танийман. Иван билан суҳбатлашганимизда у таклифимизни қабул қилди ва биз ишлашни бошладик.

– Ва табиийки, сиз унинг ўйинидан мамнунсиз…

– Албатта, ўйинчи тўп суриш давомида ажойиб голлар муаллифи бўлганида нафақат мураббий, балки ўйинни кузатаётган ишқибозларнинг ҳам ундан кўнгли тўлади. Нафақат Нагаев, назаримда, жамоанинг бошқа ўйинчилари ҳам яхши натижа учун ҳаракат қилишяпти.

«ЎЗБЕК ФУТБОЛИДА ҲУЖУМЧИ МУАММОСИ ЙЎҚ…»

– Сизни моҳир ҳужумчи сифатида билардик. Айни дамда Олий Лигадаги қайси ҳужумчиларни алоҳида тилга олган бўлардингиз?

— Ўзига хос ўйинга эга бўлган ҳужумчилар талайгина. Келинг, гапни жамоам ҳужумчиларидан бошласам. Масалан, ўша Нагаевни олайлик. У нимаси билан бошқалардан фарқ қилади, қай тарафлама у кучли? Унда тезлик жуда яхши, ҳимоячидан моҳирона қочишни эплайди, шунингдек, у голни ҳис эта олади. Ишонинг, голни ҳис этиш, ҳужумчи учун жуда муҳим. Шоғуломовни олайлик. Унда ўйинда ишлаш қобиялияти юқори. Яъни у ҳимоячиларга ҳам ёрдам бера олади, ҳам олд чизиқда яхши ҳаракатлана олади. «Пахтакор»даги Сергеевни ҳам тилга олиш мумкин. Ёки масалан, Абдухолиқовни олайлик, унда ҳам голни ҳис этиш туйғуси кучли. Бир неча нафар футболчиларнигина алоҳида тўхталиб ўтишни истамас эди. Ўзбекистонда яхши ҳужумчилар талайгина. Уларнинг ҳар бирида ўзига хос, ўз имзосига эга ўйин услуби бор. Менимча, ҳужумчи жамоасига фойда келтириб, ўз голлари билан ҳисобни тўлдириб келяптими, демак, у яхши ҳужумчидир.

– Афсуски, сўнгги йилларда ўзбек футболида ҳужумчилар муаммоси яққол билинмоқда. Сиз, Шацких, Ирисметов каби тўпурар ҳужумчилар авлоди етишиб чиқмаяпти. Бунга нима сабаб деб ўйлайсиз?

– Мен буни муаммо деб айтмасдим, назаримда, ўзбек футболида ҳужумчи муаммоси йўқ. Бу маълумот қаердан чиқди, билмайман. Турли хил услубга эга  ҳужумчиларимиз бор ва уларнинг ҳар бири нимасидир билан кучли ва нимададир заиф. Ҳар бир мураббийнинг бу борада ўз қараши бор. Яхши ҳужумчиларимиз талайгина, улар ўзларини намоён этишлари учун вақт керак, холос.

«КЕЧАГИ ТЕРМА ЖАМОА БУГУНГИСИДАН КУЧСИЗ ДЕЙИШ ТЎҒРИ ЭМАС…»

– Миллий терма жамоада кўп йиллар давомида муваффақиятли тўп сурдингиз. Бугунги терма жамоани ўша сиз тўп сурган даврдагисидан кучлироқ деб ўйлайсизми?

– Ҳар бир давр ажралиб туради. Кечаги жамоа кучли, бугунги ундан заифроқ дейиш менимча тўғри эмас. Футбол ривожланаяпти ва у сиздан серҳаракат бўлишни талаб этаяпти. Майдонга тушган ҳар бир футболчи ўзини унга 100 фоиз бағишлаши, жон-жаҳди билан ўйнаши шарт! Миллий терма жамоа бугун ҳам кучли, бундан аввал ҳам кучли бўлган деб бамалол айта оламан. Ахир, унда Ўзбекистоннинг энг яхши ўйинчилари тўп суришади. Биз тўп сурган даврни эслайдиган бўлсак, ўшанда бизга бор-йўғи биттагина гол етмагани учун Жаҳон Чемпионатига чиқа олмадик. Имконият ҳамиша бор! Бугун ҳам футболчиларимиз ёмон ўйнамаяпти, демак, уларда ҳам интилиш, ҳам имконият мавжуд.

– 2012 йилда Эронда айнан сизнинг голингиз Ўзбекистон терма жамоасига жуда муҳим ғалабани келтирганди. Айтингчи, бу сафар бундай қаҳрамонликни ўз бўйнига оладиган футболчи борми? Эронни мағлуб этиб, Жаҳон Чемпионатига чиқа оламизми?

– Биласизми, бу ерда ким гол уришининг фарқи йўқ: ҳужумчи ёки ярим ҳужумчими… Бугунги кунда, энг муҳими натижа! Терма жамоада Эронга гол урадиган футболчи албатта бор. Ким гол урмасин, бу бутун Ўзбекистон учун катта қувончдир! Имкониятдан фойдаланиб, терма жамоамизга омад тилаб қоламан. Ҳамюртларимизга интиқ кутилган ғалабани олиб келиш уларга насиб қилсин! Ҳар бир футболчи қалбида катта ишонч билан майдонга чиқиб, бутун вужуди билан ўйинга киришса, натижа назаримда ўзини куттириб қўймайди.

– Суҳбатимиз сўнггида футбол ишқибозларига айтар сўзингиз борми…

– Футболни севиш баробарида озгина сабрли бўлишларини истардим. Ишқибозлар стадионда ёки телевизор қаршисида ўйинни кузатишадими, улар ўз ҳиссиётларини турли бақир-чақирлар билан чекинмасдан намоён этишади. Футболни шунчаки сукут сақлаб кузатиб, томоша қилиб бўлмайди. Бугун футбол театр каби, оддий одамлар стадионга келишади, футболчилар эса бевосита бу театр иштирокчиларидир. Шунинг учун ҳам футбол ишқибозларига футболни кўриш давомида сабрли бўлиб, кўпроқ ижобий ҳиссиёт олишларини тилаб қоламан. Бизга ишқибозлик қилишдан чарчашмасин, биз ҳам уларни хурсанд қилиб чиройли ўйин кўрсатишга ҳаракат қиламиз. «Бухоро» ишқибозларига ҳам сабр, соғлиқ ва фаровонлик тилаб қоламан.

Диктофон ўчирилганда…

– Ростини айтсам, феъл-атвор жиҳатдан максималистман. Шахмат ўйнайманми ёки футболми, фарқи йўқ, мағлуб бўлишни ёқтирмайман. Футболчиларимга ҳам буни уқтириб келаман. Ҳар бир ўйинчи жон-жаҳди билан ҳаракат қилса, ишонинг, натижа албатта бўлади! Ишқибозлар кузатишаётган бўлишса, мен ёш футболчиларга ҳам ишонч билдирдим. Ахир, нега уларга йўл бермаслик керак экан? Улар ҳам бир кун нимадандир бошлаши керак-ку! Менимча, «Бухоро» жамоасидаги янги ёш ўйинчилар ёмон ўйнамаяпти. Мен ҳам бир пайтлар ёш эдим, футболда илк қадамларимни шу тариқа қўйгандим, ахир…

Сарвиноз ДОНИЁРОВА суҳбатлашди, «Эрудит Спорт» газетаси.