Сэр Алекс Фергюсон (Автобиография). 7-боб (2-қисм)

Верон кучли босимларга бардош бера оладиган ва катта вазифани бажара оладиган ажойиб футболчи эди. Тан оламан, аргентиналик футболчилар билан ишлаш қийинроқ бўларкан. Аргентиналиклар – ҳақиқий ватанпарвар. Улар ҳар доим ёнларида миллий байроқларини олиб юришади. Мен ватанпарварликни яхши тушинаман, аммо улар инглизча гапиришга ҳаракат ҳам қилишмасди. Верон фақатгина “Жаноб” деган сўзни ўргана олди холос.

Верон юқори даражадаги техникага эга бўлган, зукко ва жисмонан бақувват ўйинчи. Муаммо бошқа нарсада эди, - биз у учун майдонда позиция топа олмаётган эдик. Биз уни гоҳ марказий ярим ҳимояга қўйсак, гоҳ ўнг қанотга ва гоҳ чап қанотга қўярдик. Хуан тўпга жон жаҳти билан ташланарди. Ярим ҳимояда Верон, Скоулз ва Киндан фойдалана туриб, барқарорликни сақлаб қолиш қийин бўларди.



Клубимизда бир нечта фантастик ўйинчилар борлигига қарамай, жамоанинг тараққий этиб бораётганини  сезмадим. Клубда мен шакллантиришга ҳаракат қилаётган барқарорликдан асар ҳам йўқ эди. Бекхэм бизни тарк этди, Райан эса, Рой ва Пол сингари қариб қолди. Шу сабабли, кейинчалик ривожланишимизга асос бўла оладиган янги ёш футболчиларни излай бошладик. Верон жамоамизга эффект бера олса ҳам, лекин клубда ўйнаб кета олиши қийин бўларди. Хуан индивидуаль ҳаракатланишни ёқтирарди. Агар майдонда “қизиллар” ва “сариқлар” дуч келиб қолишса, аргентиналик футболчи иккала томонда ҳам ўйнарди. У хоҳлаганча югурарди ва ўзи хоҳлаган жойда ўйнарди. Орадан 100 йил ўтса ҳам Верон учун позиция топиб бера олмаслигимни тушундим. Верон жокер эди. Бир куни мендан шундай деб сўрашди:

-Сен уни рақибнинг марказий ҳимоячиларига қарши ўйнайдиган таянч ярим ҳимояда қўйиб кўрмадингми?

Мен шундай деб жавоб бердим:
-Нималар деяпсиз! Мен уни ҳеч бир позицияда ўйнашга мажбур эта олмайман. Нега сиз уни айнан манашу позицияда айнай олади деб ўйлаяпсиз?

Менимча Верон “Лацио”да таянч ҳимояда яхши ўйнагани учун, шундай савол келиб чиққан эди. Бироқ билишимча Верон “Лацио”да ҳам эркин қуш каби у ердан бу ерга учиб юраверган.
Баъзида Верон ўзига хос ҳаракатларни амалга ошириб турарди. Мавсум олди ўйинларининг бирида Верон бир нечта футболчиларни алдаб ўтиб, Ван Нистелройга голли тўп узатишни амалга оширди. Премьер-лига доирасидаги бир ўйинда, у фантастик тарзда тўпни Бекхэмга етказиб берди. Бекхэм эса бу имкониятдан унумли фойдаланди. Баъзан Верон яхши ўйнар эди, унда ҳеч қандай камчилик йўқдек кўринарди: тезлиги баланд, техникаси юқори, тўпни яхши бошқара олади ва майдонни ҳар бир қисмини бир хил кўра олади. Верон тўпдан қўрқмай ҳар доим унинг ортидан югурсада, лекин у жамоамизга тўғри келмади.



Верон ўйинчилар билан келиша олмаяпти деган гаплар юрарди. Бироқ мен бу гапларга ҳеч ишонмаганман, чунки аргентиналик футболчи камгап эди. Ечиниш хонасида ҳам у ўзи билан овора эди. Верон инглизча гапирмасди. У гаплашишни унчалик хуш кўрмас эди.
Эрталаб ишга келгач, у билан фақатгина саломлашардим холос:

-Хайрли тонг, Себа.
-Хайрли тонг, Жаноб.

Шу холос. Ундан бирор бир гап сўраб олиш қийин эди. Бир куни еврокубоклар ўйинидан сўнг Вероннинг Рой Кин билан жанжаллашганини яхши эслайман. Жанжал жуда қўпол кўринди. Бундан ташқари Верон Портсмутда Габриэл Хайнце билан келишмай қолди. Ўшанда Хайнце у билан ёқалашишга тайёр эди. Бироқ Верондан салбий руҳдаги ҳаракатларни кутиш қийин эди.
Биз Европадаги ўйинимизни ўзгартирмоқчи эдик. Чемпионлар лигасида ғалаба қозонганимиздан икки йил ўтган, сафарда “Андерлехт” ва “ПСВ” билан ўйнадик. Иккила ўйинда ҳам ютқаздик ва иккила ўйинда ҳам қарши ҳужумлардан гол ўтказиб юбордик. Биз одатий 4-4-2 схемасида ўйнадик ва мағлубиятга учрадик. Шундан сўнг ўйинчи ва мураббийларга, ярим ҳимояда яхшироқ ўйнаб тўпни бошқармас эканмиз, бундан кейин ҳам мағлубиятга учрашимизни айтдим. Чунки рақибларимиз тактикамизни ўрганиб бўлишганди. Шунинг учун “Юнайтед” тактикасини ўзгартирди ва майдон марказида уч нафар ярим ҳимоячидан фойдалана бошлади. Верон эса мазкур тактик ўзгаришнинг бир қисмига айланди.



Ўтган ўн йилликда жамоа таркибини янгилаб туриб, ҳар доим ўзим истаган ўйинчиларни жамоа сафига қўшиб олишга яқин турганман. Масалан Паоло Ди Каниони сафга қўшиб олиш учун жуда кўп ҳаракат қилганман. Деярли келишувга эришиб бўлган эдик. Ди Канио таклифимизни қабул қилди, бироқ кейинчалик яна кўпроқ маош талаб қилди. Клуб эса унинг шартларини бажара олмасди. Шунга қарамай, Ди Канио “Юнайтед” таркибида ўйнаши керак бўлган футболчи эди: у барча дангаса ўйинчиларни машғулотга олиб келиб, астоидил шуғулланишга ундарди. Мен ҳар доим “Манчестер”да шу каби ўйинчига эга бўлганман.

Бироз вақт ўтгач Роналдиньо ҳам қўлимиздан чиқиб кетди. Уни “Олд Траффорд”га олиб келиш бўйича келишувга эришган эдим. Карлос Кейруш бу ишга киришиши керак эди. Тажрибали бразилиялик ўйинчини олишимиздан, “Юнайтед” доимо юқори даражали ўйинчиларни жамоага олиб келишга ҳаракат қилгани кўриниб турибди. Мен ҳар доим тажрибали ўйинчиларни излаганман. Мен шундай деб ўйлардим: “Биз Бекхэмни сотиб 25 миллион фунт фойда кўрдик ва энди 20 миллионга Роналдиньо сотиб олсак бўлади. Худо ҳаққи, ўйғонсангчи. Бу ўғриликдан бошқа нарса эмас ахир”.

Бир куни америкага уюштирган турнедан қайта туриб, ёқилғи қуйиш учун Ньюфаундлендга қўниб ўтдик. Кичкина база экан. Кенг майдон ўртасида битта кулба бор экан холос. Ёқилғи қуйилишини кутгунча, борткузатувчилардан бири тоза ҳаво кириши учун эшикни очди. Эшикдан қарасам, кичкина бир бола “Юнайтед”нинг байроғини кўтариб турганига кўзим тушди. Мен у билан кўришиб, алоҳида миннатдорчилик билдирмоқчи эдим. Бизга бортдан чиқишга рухсат беришмади. Шунинг учун трапда туриб, кичик мухлисимизга миннатдорчилик билдириш учун қўлимизни силкитдик холос.



Европага қайтгач Португалияга тўхтадик. Ўшанда Квинтон Форчунга “Челси”га ўтишини маълум қилган Веронни сотиш жараёни бўлаётган эди.    Мен уни 15 миллион фунтдан кам нархга сотишни истамадим. “Челси” эса футболчи учун 9 миллион фунт таклиф қилаётган эди. Уларга ушбу нархга келаша олмаслигимизни тушунтирдим. Португалияда эса Кеньон менга Веронни, биз истаган нархга сотганлигини айтди. Сўнг “Спортинг”га қарши ўртоқлик учрашувини ўтказдик. Ўша ўйинда Криштиану Роналду Жон О’Шига васийлик қилди. Унга қараб бақирганимни ҳали ҳам эслайман:

-Унга яқинроқ ўйна Шизи!
-Қўлимдан келмайди, - деб жавоб берди.
Орадан бир ой ўтиб менга Дэвид Гилл қўнғироқ қилиб:
- Кеньон “Челси”га ўтаяпти. Хўш бунисига нима дейсан? – деди.
Дэвидга клубни бошқариш меърос бўлиб қолди. У фаолияти давомида фантастик ишни амалга оширди ва аввалги мутахассисларга қараганда анча яхшироқ ишлади. Фикримча Кеньон жуда катта ва оғир маъсулиятни ўз бўйнига олаётганини тушунмаётган эди. Ҳар бир ижроия директор ўз миссиясини охиригача бажаришини шарт деб ўйлайман.



Дэвид Гилл ушбу лавозимда ишлай бошлаганида, вазифалари нимадан иборат эканини тушунганига шубҳа қилганман. Дэвид соҳаси бўйича ҳисобчи-таҳлилчи эди. Унга олдинги директор сингари, зиммасига кўп вазифани олмасликни маслаҳат бердим. Бироқ орадин бирмунча вақт ўтгач, у шубҳасиз мен ишлашга тўғри келган энг яхши директор ва маъмур бўлди. Дэвид ўз ишинининг устаси эди. У ҳалол ва ҳар доим ёрдамга тайёр бўлган ишончли инсон эди. Ҳар бир ўйиннинг қадрини ва муҳимлигини биларди. Мартин Эдвардс ҳам футболга тушунарди, аммо Дэвид билан бизда ҳеч қандай муаммо бўлмаган. Дэвид юзимга қараб камчиликларни айта оларди ва бу энг тўғри қарор деб ўйлайман.

Мартин мени ҳар соҳада қўллаб қувватласада, унинг директорлиги даврида энг кам маош оладиган мураббий бўлганман. Дэвид келганда эса ҳаммаси бошқача тус олди. Одамлар бажараётган ишларингни юқори баҳолаб қадрлашса, - бу олий мукофот саналди. Мақтов эшитганингда қувониб кетасан. Лекин мақтовлар билан биргаликда яхшигина маош ҳам берилиши керак.
Клуб хўжайини ўзгарганда раҳбариятга қийин бўлади. Барча нарса ўзгариб кетади. Сен янги хўжайинга ёқасанми? Балки улар янги мураббий ва директорни олиб келишар? Глейзерлар томонидан клубнинг сотиб олиниши, Дэвид учун энг қийин вазият бўлган. ОАВ бутун эътибори жамоага қартилган, улар чиқараётган хабарларнинг сарлавҳасида эса клубнинг каттагина қарзи борлиги узоқ муддат асосий янгилик бўлди. Бироқ Дэвиднинг ҳисобчилик тажрибаси бизга бу борада қўл келди.

Клубни ёш истеъдодли футболчиларнинг доимий юксалиш жойи деб тасаввур қилардим. Ушбу хусуситларни сақлаб қолиш учун эса, Гиггз, Скоулз, Невилл ва Рой Кинни жамоага олиб қолиш зарур эди. Улар клубда ўзига хос пойдевор вазифасини бажаришарди. Бироқ клубда бошқа жамоалардан тажрибали ўйинчиларни сотиб олиш учун етарлича маблағ бор эди. Мана шундай харидлардан бири фаолиятим давридаги энг зўр трансферлардан бири бўлган  - дарвозабон Эдвин ван дер Сарни сотиб олиниши бўлди.



Брайан Робсонга ўхшаган ўйинчини излаш натижасида Кинга дуч келдик. Жемба-Жемба ҳам келажакда ўз самарасини берадиган ёш салоҳиятли ўйинчидек туюлди. Унинг ўйинини кузатиш учун Францияга бордим ва ҳақиқатдан ҳам Жемба-Жембанинг яхши ўйнашига гувоҳ бўлдим. Эрик ўйинга яхши киришиб кетарди, рақиб ҳужумларига қаршилик қиларди ва атиги 4 миллион евро турарди. Бундан ташқари “Ренн” дарвозабони Петр Чехни ҳам кўз остимга олиб қўйдим. Ўшанда у 18 ёки 19 ёшда эди. Бироқ Петр бизнинг жамоа учун ёшлиқ қилади деган фикрга келдим.



Сэр Алекс Фергюсон (Автобиография). Кириш

1-боб  (1-қисм)  (2-қисм)

2-боб  (1-қисм), (2-қисм), (3-қисм), (охири)

3-боб (1-қисм), (2-қисм), (охири)
 
4-боб (1-қисм), (2-қисм)

5-боб (1-қисм), (2-қисм)

6-боб (1-қисм), (2-қисм)

7-бол (1-қисм)

7-бобнинг навбатдаги қисми яқин кунларда сайтимиздан ўрин олади. "CA"ни кузатиб боринг.


Муродов Миразиз таржимаси.