КАТТА ИНТЕРВЬЮ: Ғанишер Раҳматуллаев спорт шарҳловчилари, теннис, "Заковат" ва яна кўплаб мавзулар ҳақида

Журналист Евдоким Раимов Ғанишер Раҳматуллаев билан катта суҳбат ташкил этди. 

Интервьюнинг ўзбек тилидаги вариантини эътиборингизга ҳавола қиламиз. 

Ғанишер ака, кўпчилик сизнинг Спорт ТВдаги шарҳловчилик фаолиятингизни эслайди. Аммо, кейин йўқолиб қолдингиз. Ҳозирда нима билан шуғулланяпсиз?

Теннис билан тинимсиз 40 йилдан бери шуғулланаман. Ҳозир эса шуғуллантиряпман. Спортчилар билан эмас-ку, кўпроқ ҳаваскорлар билан. Чунки ҳаммасига вақт етмайди. Кўп вақтим сериалларда суратга тушишга сарфланади. Қандайдир актёр бўлиб қолдим, буни ўзим ҳам тушунмаяпман (кулади). Мени сериаллар, фильмларга чақиришяпти, роллар таклиф қилишяпти. Айнан ойнинг сўнггида битта сериал, октябрда яна биттаси чиқиши керак. Шундай экан, медиани унчалик ҳам тарк этмаганман. 

Бундан ташқари, биз ҳар ҳафта квизлар ўтказамиз. Бу мамлакатимизда машҳур бўлган Паб-квиз форматидир. Аслида, биз бундай нарсаларни олиб кирган биринчи инсонлардан бири бўлдик. Бундан ташқари, мен Наргиз Закированинг концерт директориман.

Эшитишимча, теннис фаолиятингизни жароҳат сабаб якунлагансиз. Теннисчи сифатида қандай энг ёрқин муваффақиятларингизни қайд эта оласиз?

Биринчидан, мен Спорт устаси унвонини Совет давридаёқ олганман, айнан ўша патда Иттифоқ парчаланган эди. Биз энг юқори нуқтамизга чиқдик. Ўйнашим мумкин эди. Аммо, ўшанда давлат томонидан шароит ва ёрдамни ҳис қилмадим. Шу билан бирга, пауза форма ва ўйин даражасига таъсир қилди. Мусобақаларни 1993-1994 йилларда тиклашди. Бу йўқотилган икки йил эди. Узоқ танаффусдан сўнг шуғулланишни бошласанг, жароҳат эҳтимоли кўпроқ бўлади. Биринчи, кейинроқ иккинчи ва учинчи жароҳат пайдо бўлди. Албатта, қанчадир вақт ўйнадим, аммо керакли натижага эришиб бўлмади. Гарчи юқори бўлмаса-да, ATP рейтингида бўлганман.

Ўсмирлар ўртасида, Иттифоқда ўнталикда бўлганман. Ўзбекистон Республикаси чемпионатини ютганман, финаллар бўлган. Сўнгра мураббийликка ўтдим ва бунда натижалар қизиқарлироқ бўлди.

Мантиқан, кўплаб спортчилар мураббийликка кетишади. Аммо, сизнинг фикрингизча, мураббий бўлимнинг энг яхши тарафи нима? Нега мураббийликка талаб яхши?

Спортчилар фаолиятларини якунлаганларидан сўнг фақат мураббийликка кетишмайди. Хафа бўлишмасин-у, бу ҳаётий ҳақиқат: ёмон спортчи ҳакам бўлади, яхшиси эса мураббий. Сабаби улар спортни билишади, спортни севишади ва нимадир бера оладилар. Яъни, спортчи бўлган мураббий шогирдлари билан ўзи амалга ошира олмаган нарсани қилишга уринади. Шу энг зўр томони. Масалан, сиз бола билан ишлайсиз, унга натижаларга эришишида ва юқорига кўтаришга ёрдам берасиз. Ҳар бир эришилган муваффақиятдан завқоласиз. Ҳеч кимга сир эмаски, теннис моддий нуқтаи назардан яхши даромад келтиради.

Мураббийлик фаолиятингизда қайси шогирдларингиз APT, WTA даражасига қадар кўтарилган?

Фарруҳ Дўстовни айтсак, у билан 1997 йилда ишлаганман. Бир йиллик муддатдан сўнг, у дарҳол порлади. Ўз ёшида мамлатакатда биринчи бўлди ва ўзидан икки-уч ёш катталар ичида учликка кирди. Айнан ўша пайтда Сасун Шашкури (эронлик бизнесмен ва теннис промоутери, Кремль Кубогини ташкил қилгани билан кўпроқ танилган)га алоқага чиқдик. Учрашув ташкил этишни сўрадим. Кўриклардан сўнг Фарруҳнинг келажаги борлиги маълум бўлди ва унга четга чиқиш учун «яшил чироқ» беришди. Шундай бўлдики, Фарруҳ дунёнинг энг яхши юзталигида ўйнади. Бу жуда ажойиб факт. Агар теннисчи дунёнинг топ-100талигига кирса – бу аллақачон даража ҳисобланади. Шундан сўнг 10 йилдан ошиқ вақт давомида Денис Истомин билан бирга терма жамоанинг етакчиси бўлди, у ҳозир ҳам шу соҳада. Унинг фаолиятида ўз ҳиссамни қўшганимдан фахрланаман. 

Бундан ташқари, кўплаб шогирдларим Ўзбекистон Республигаси биринчиликларида ғолиб чиқишди, яна кимдир ITF, WTA, ATP даражасида ўйнади. Шогирдларим дунёнинг энг яхши ўнталигига киришди ва орзуларим амалга ошди дея олмайман. Бундай бўлмади. Аммо, кўплаб шогирдларим йирик мусобақалар, жумладан Катта Дубулға турнирларида ўйнашди. Бу ҳам яхши натижа деб ўйлайман.

Яқинда Ўзбекистон термаси Дэвис Кубогида японларни мағлуб этди. Истоминдан ташқари у ерда кўзи чақнаб турган ёшларни кўрдим. Аммо, Истомин ярим кучи билан ўйнагандек туюлди. Шунга қўшиласизми?

Ёш етиб келганини тушуниш керак. Денис 36 ёшда. Бу одатда фаолиятни якунлайдиган ёш. Ўйинчи сифатида, унга катта ҳурмат билан қарайман, аммо унинг бутун маҳоратига қарамай, барибир чегара бор. Бошдан юқори сакраш бироз қийинроқ. Қолаверса, рақиб ҳам анча жиддий эди. Японлар доим яхши ҳаракат қилишган. Бу Истоминнинг ўйнашни хоҳламаганидан эмас. Шунчаки унинг ҳозирги жисмоний ҳолати фаолиятининг чўққисида бўлгани каби эмас. Буни тушуниш керак. У тажрибаси орқали қайсидир маънода терма жамоага ёрдам беришга ҳаракат қилмоқда. 

Афсуски, ҳозирда унинг ўрнини босадиган ҳеч ким йўқ. Масалан, Фомин, бошқа ёш йигитлар бор. Уларга ҳурматни сақлаган ҳолда айтаман, улар у даражадаги ўйинчилар эмас. Ҳозирда бизда Ўзбекистон терма жамоасини биринчи гуруҳда Жаҳонга олиб чиқадиган бундай ўйинчилар йўқ. Фарруҳ билан Денис шундай савияда бўлган дейлик. Ҳатто улар билан ҳам Жаҳон гуруҳига чиқишни уддасидан чиқа олмаганмиз. Кўп марта плей-оффга чиққанмиз, мен ҳатто саноғида ҳам адашиб кетаман, Жаҳон гуруҳига эса бирор марта чиқмаганмиз. Ҳозирда терма жамоанинг даражаси олдингидек эмас.

Денис Истоминни уч сўз билан таърифлаб беринг.

Бу ўйинни ҳис қиладиган инсон десак бўлади. Мен унга ишонаман, у жасур йигит. У олган жароҳатидан сўнг (турнирлар орасида йўлда оғир автоҳалокатга учради – изоҳ.) қайтди ва муваффақиятли эришди. Бу ҳаммага ҳам берилмайди. Қайсидир маънода у омадли йигит ҳам. Унинг фаолияти нимадан бошланган? У Осиё чемпионатини ютди ва AustralianOpen'да иштирок этиш ҳуқуқига эга бўлди. Тажрибасиз ўйинчи 1-2 даврада яхши ўйнади, ундан ортиқ эмас. Ҳаммасига тўғри кўз билан қараш керак. Шунчаки мағлубиятга учраш ва қаердадир йўқолиб қолиш қизиқарли бўлмасди. У эса илк ўйиндаёқ Рожер Федерерга тўқнаш келди. Ушбу ўйинни бутун дунё кўрди, у элитага шундай портлаш билан кирди. Ҳа, у учта сетни ҳам ютқазди (AustraliaOpen-2006'нинг илк давраси, 1/64 финал. Истомин Федерерга 2-6, 3-6, 2-6 ҳисобларида ютқазди – изоҳ), аммо бу факт. У фаолиятидаги илк ўйинни Федерерга қарши ўтказди. Биринчи рақамли теннисчига қарши. Федерер – афсона. Бундай ўйин эса доимо ёдда қолади. Истомин жуда омадли, жуда жасур ва шунчаки яхши йигит.

Фарруҳ Дўстов. У кўп йиллар давомида Истоминнинг соясида қолди. Ҳозирда эса терма жамоа сардори. У сизда нимаси билан ёдда қолди?

Фарруҳ жуда иқтидорли йигит. Мен Фарруҳ билан ишлаганимда, у ва Истоминнинг фарқи Дўстов фойдасига жуда катта эди. Ўшанда Фарруҳ ўз тенгдошларининг барчасидан бир бош устун эди. Назаримда, у анча юқори даражада ўйнаши мумкин бўлса ҳам, бироз итальян клубларига ўрганиб қолганди. Клуб теннисининг ўрта даражасида қолган ҳолда, кўплаб йирик турнирларда иштирок этмади. Менимча, бу бироз ёмон таъсир кўрсатди. Агар Фарруҳ Денисдек APTTour мусобақаларида иштирок этганида эди, менимча, ҳозирги ютуқларидан кўпроғига эришарди. Аммо, бунга қарамай, у дунёнинг биринчи юзлигига кирди.

Сардор бўлиш ҳақида нима дейиш мумкин? Нега энди йўқ? У тажрибали одам. Олдин айтиб ўтганимдек, терма жамоада кўп йиллар ўйнади. У Денис билан биргаликда ўйинлар сони бўйича рекордчи. Тажрибанинг ўрнини босиб бўлмади. Шу билан бирга, у тизимни, йигитларни яхши билади. Унинг сардорлигида ажабланарли нарса йўқ.

Агар аёллар тенниси ҳақида гапирсак, Ирода Тўлагановадан сўнг Оқгул Омонмуродовани кўрдик. Аммо, бизнинг эркаклар теннисимиз билан солиштирса, ҳали ҳам контраст мавжуд. Аёллар тенниси ортда қолгандек. Бу нима билан боғлиқ?

Қаранг, эркаклар теннисида топ-100да биздан иккита одам бўлган – Денис Истомин ва Фарруҳ Дўстов. Аёллар теннисида ҳам иккитаси кирган – Ирода Тўлаганова ва Оқгул Омонмуродова. Қолаверса, Омонмуродова ўз вақтида 50-ўринни эгаллаганди, бу жуда муносиб натижа. Лекин бундан ташқари, бизда йигитлардан кўра кучлироқ қизлар термаси бор эди. Бундай ҳолатларни бир неча бор ўтказиб юбордик ва ривожланишга йўл қўйилмади. Булар 1988-90 йилларда туғилган теннисчилар, кучли терма. Влада Экшибарова, Диана Нарзиқулова, Диляра Саидхўжаева, кейин Альбина Хабибуллина, Александра Колесниченко ва Нигина Абдураимова пайдо бўлди. Аслида, ўсиши мумкин бўлган яхши жамоа эди.

Бугунги кунда эса на у, на бошқа терма жамоа асоссиз тарзда заиф натижалар кўрсатмоқда. Бизда молиявий ҳолат камроқ эканлиги ва теннисга эътибор камайганини тушунаман. Аммо, шунга қарамай, янги теннисчиларни етиштириш мумкин эди. Бизда имконият бор, шунчаки ундан фойдаланиш ва у билан ишлаш керак.

Шунингдек, топ-100 рейтингига кирган Варвара Лепченко ҳам ўйнаган. Нега у АҚШга кетган. Бу кўчиш эдими?...

Интервьюнинг тўлиқ қисми Olamsport.com сайтида > > > КАТТА ИНТЕРВЬЮ: Ғанишер Раҳматуллаев спорт шарҳловчилари, теннис, "Заковат" ва яна кўплаб мавзулар ҳақида