Дон Аллегри ёхуд "кекса сеньора" танлаган йўл ҳақида

Массимилиано Аллегри ҳам "Ювентус"нинг бундан аввалги мураббийи Конте сингари кетма-кет уч маротаба чемпионликни нишонламоқда. Контедан кейин Аллегри ҳам чемпион бўлиш бўйича ўзига хос хет-трик қайд этди.
Фарқли тарафи, Аллегри бундан аввалги иккала мавсумда ҳам "Олтин дубль" қилганди. Италия чемпионати тарихида ҳали ҳеч бир жамоа, ҳеч бир мураббийи кетма-кет "олтин дубль" қайд этмаганди. Аллегри ўтган йили бу ишни бажарган дастлабки мураббийга айланганди. Бу йилги мавсумда дастлабки вазифа уддаланди. Яъни, жорий мавсумда ҳам "Ювентус" "Олтин дубль" қайд этди. Аллегри ҳамда "Ювентус" учун бу йилги мавсум янада ёқимли ва эсда қоларли бўлиши учун яхши имконият мавжуд.
Чунки жамоа 3 июнь куни ЕЧЛ финалида "Реал" билан тўқнаш келади. Аллегри ўзининг "Ювентус"даги илк мавсумида ҳам жамоани ЕЧЛ финалига қадар етаклаганди. Аммо ўшанда ҳал қилувчи баҳсда имконият бой берилган. Бу сафар эса туринликлар ниҳоят "Олтин хет-трик"ни нишонлашга яқин туришибди.
Аллегри кетма-кет учинчи чемпионликни, яъни ўз хет-тригини "Олтин хет-трик" билан нишонлаши мумкин.
Бу энди бошқа мавзу.

Биз ҳозир "Ювентус" қандай қилиб Италияда олтинчи йилдирки тенгсиз бўлаётганига жавоб излаб кўрамиз. Ўша барчага маълум ва машҳур "Кальчополи" ишидан кейин "Ювентус"дан иккита чемпионлик олиб қўйилган ва жамоа Б Серияга бадарға қилинганди.
Ўша пайтдаги менежер Моджи эса бутун умрга футболдан четлатилганини "Ювентус" мухлислари жуда яхши билишади.
Шундан кейин жамоанинг бир қатор етакчи футболчилари Б Серияда ўйнашни ўзларига эп билмай, тезда жамоани тарк этишга таруддуд кўриб қолишади. Лекин шунга қарамай, "Ювентус"нинг ҳақиқий фидоий футболчилари: Алессандро дел Пьеро, Буффон, Недвед каби юлдузлар жамоанинг оғир кунларида ҳам "Юве"ни ёлғизлатиб қўйишмайди ва бир йил ичида жамоани А Серияга қайтаришади.
А Серияга қайтгач эса "Ювентус" тезда ўз қаддини кўтаролмайди. Аввалига Дидье Дешам, Клаудио Раньери, Чиро Феррара, Алберто Заккерони каби мутахассислар туринликларни катта аренага олиб чиқишга уринишади. Аммо бу ишни уддалаш уларга насиб қилмайди. Кейинчалик Луижи дель Нери жамоа рулига келади. Аммо ушбу мутахассис билан "Юве" чемпионатда 7-ўриндан нарига ўтолмайди.
Шундан сўнг, аниқроғи, 2011 йили ҳозирги "Ювентус"ни шаклланишида энг асосий ролни ўйнаган мутахассис, куни кеча Англия премьер лигасида ғолибликни қўлга киритган "Ювентус"нинг афсоналаридан бири - Антонио Конте туринликларни ўз бошқарувига олади.

* Оддий аскардан генералга айланган - Конте

Жамоа кутилмаганда илк мавсумдаёқ чемпионликни нишонлайди ва кетма-кет уч йил Италияда тенгсиз бўлади. Конте имкон қадар ўз қўл остидаги футболчилар билан яхши натижаларга эришади. Клуб раҳбарияти, хусусан Беппе Маротта трансфер ойнасида доим текинга футболчи қидиради ва бу ишни қойилмақом тарзда уддалайди. "Милан"да Пирлони ёши ўтди, энди бизга керак эмас, деганларида Маротта ҳеч иккиланмай Контега Пирлони олиб беради. Миланда ёши ўтиб бораётган Пирлога катта миқдордаги маошни тўлашни истамаган Галлиани жуда қаттиқ адашганини кейинги мавсумдаёқ тушуниб етади.

Конте эса "Ювентус"га текинга тушган Пирло атрофида жамоа ўйинини қуради ва бу нарса ўз мевасини беради. "Ювентус" катта трансферларни амалга ошириши учун етарли имкониятга эга эмасди. Чунки жамоа ўзининг янги стадионини барпо этаётгани туфайли ҳам молиявий имкониятлари чекланганди.  Шу боисдан ҳам европадаги энг зукко менежер Беппе Маротта асосан ижарага, текинга футболчиларни жамоага жалб этарди. Конте эса ўша футболчилардан қисқа муддат ичида максимум фойдаланишга, уларни бор имкониятлари, потенциалларини ички чемпионатда очишга муваффақ бўлади. Лекин ЕЧЛда Контенинг ишлари у қадар омадли кечмайди. Чунки "Ювентус"даги мавжуд таркиб учта фронтда, янаям европа грандлари билан курашиш бирмунча қийин иш эди. Таркибида Буффон, Пирло ва ҳимоядаги юлдузли "учликка" айланган футболчилардан бошқа ҳеч ким йўқ эди. Жамоанинг захираси торлиги ҳам бу каби катта мусобақаларда, "Реал", "Бавария" ва "Барселона" билан талашишга йўл қўймасди. Камига жамоанинг ўйини аста-секин шаклланиб бораётганди ва ўша пайтда Италияда тенгсиз бўлишнинг ўзиёқ "Ювентус" мухлислари ва раҳбариятини тўла қаноатлантирарди. Ўша вақт учун "Ювентус"нинг Италияда чемпион бўлишининг ўзи жамоа бир бош баланд сакраётганидан далолат берарди.
Раҳбарият ҳам шу йилга қадар жамоа олдига ЕЧЛда ғолиб бўлиш вазифасини қўймаганди. Чунки бунга мос равишда шароит қилиб беришни имконият ҳам йўқ эди. Италияда ягона бўлиб турган шахсий стадионнинг барпо этилишига кетган миллионлар ўрни аста-секин тўлдириб борилаётганди.
Контенинг кетма-кет уч чемпионликдан кейин раҳбарият олдига қўйган талаби қондирилмаганидан сўнг, мураббий кетишга қарор қилади. Конте халқаро майдонда муваффақиятли иштирок учун трансферлар учун катта маблағ сўрайди. Аммо "Ювентус" раҳбарияти дастлаб бу талабга розилик бермайди. Кейин эса Конте кетишга қарор қилади. Шу билан Контенинг "Ювентус"даги миссияси тугайди.

Жамоага "Милан"даги муваффақиятсизликлардан кейин бўш қолган Массимилиано Аллегри жалб этилади. Бу танлов Италия матбуотида анча кенг муҳокамаларга сабаб бўлади. "Ювентус" ишқибозлари ҳам аввалига Аллегрининг келишини жуда катта хато бўлиб чиқишидан чўчиб туришганди. Лекин Дон Аллегри илк мавсумдаёқ барчанинг овозини "ўчиради".
Аллегри келиши билан жамоа кўпроқ ҳужумкоррок, ранг-барангроқ ва кўп қиррали жамоага айланади. Илк мавсумидаёқ Италия чемпионлиги, Италия Кубоги соҳиби ва ЕЧЛ финалига етиб бориши, Аллегрини мураббий сифатида очилмаган қирраларини кўрсатади.
"Ювентус" раҳбарияти Аллегрига ишониб адашмаганини ва мураббийга трансфер ойнасида ҳам имкон қадар кўпроқ танлов тақдим этишга киришади. Лекин Аллегрининг дастлабки мавсумидан кейин жамоани ўша пайтдаги бир қатор етакчи футболчилари тарк этишади. Артуро Видаль, Андреа Пирло, Тевес сингари ижрочилар туринликларни тарк этишганидан кейин Аллегри учун ҳақиқий имтиҳон бошқаттан бошлангандек туюлади. Ана энди Аллегри нима қиларкин, деган савол яна кўпчиликка тинчлик бермайди.

Аллегри ўзининг "Ювентус"даги иккинчи мавсумини жуда хунук ва муваффақиятсиз бошлайди. Жамоа 2015/2016 йилни мавсумнинг куз қисмида парокандаликка юз тутади. Бу эса жамоанинг охирги 4 йилликдаги ҳақиқий етакчиси Пирло ва камига майдон марказида Пирлога ҳақиқий кўмакчи бўлиб келган Видални кетиши билан боғланади. Шунингдек, "Ювентус"нинг "найза"сига айланган Тевеснинг ҳам йўқлиги ҳужумда муаммоларга сабаб бўлади. Италия матбуотида эса ниҳоят "Ювентус" гегемонлиги якунланмоқда, деган сарлавҳалар билан мақолалар чоп этилади. Лекин шунда ҳам Аллегри барчани ортиқча шовқин қилишга шошилмасликка чорлайди. "Ювентус" ўтган мавсумнинг дастлабки қисмида турнир жадвалида 17-ўринга тушиб кетган пайтлари бўлди. Ўша пайтда Аллегридан бошқа ҳеч ким чемпионлик тугул, ЕЧЛ йўлланмаси учун ҳам курашиш "Ювентус"га энди қийин бўлишини тахмин қила бошлайди. Контенинг қўйган тамал тошидан Аллегри бир йил фойдаланди, энди янги "Ювентус"ни қуриш Аллегрига жуда қийин бўлиши тахмин қилинади. Чемпионлик курашидан буткул чиқариб юборилган Аллегрининг "Ювентус"и эса кутилмаганда ажойиб "камбэк"ни содир этади.
Янги жамоани қураётган Аллегри, Пирло кетганидан кейин, майдон марказида масъулиятни ўз бўйнига олиши керак бўлган Погба атрофида жамоани ўйнатади. Маълум вақт ўтганидан кейин Аллегри ўзи истаган жамоани шакллантиради ва қишдан кейин "Ювентус" чемпионатда дуч келган рақибни додини беради. Кузда чемпионлик пойгасидан чиқиб кетилгани айтилган "Ювентус", қишда яна тезда асосий фаворитлардан бирига айланади. Баҳорга келиб эса "Ювентус"нинг тезлиги янада ошади. Ўша йили жамоа келажаги учун 40 миллион еврога ҳарид қилинган Дибала ҳам ўзининг ажойиб ўйинлари эвазига "Юве"нинг асосий фигураларидан бирига айланади.
Якунда эса "Ювентус" учун инқирозли кўринишда бошланган Аллегрининг иккинчи мавсуми муваффақиятли тугайди. Аллегри иккинчи йили ҳам Скудетто ва Италия кубогини ютади. ЕЧЛда эса нимчорак финалда "Бавария"га қарши драматик ўтган баҳсда қўшимча таймлардагина ютқазиб қўяди. Лекин ўша тўқнашувда "Ювентус" кўрсатган ўйин ва Аллегрининг тактик юришлари катта олқишларга сазовор бўлганди.
Аллегри "Ювентус"даги иккинчи мавсумида авлодлар алмашувини жуда чиройли тарзда ўтказди. Йўқотишларсиз.

Жорий мавсум бошланиши олдидан эса "Ювентус" раҳбарияти жамоа олдига асосий вазифа қилиб халқаро майдондаги муваффақиятли иштирокни қўйди. ЕЧЛда финал йўлланмаси қўлга киритишили керак деб белгиланди. Шунга монанд клуб раҳбарияти бир қатор катта трансферларга қўл урди.
94 миллион евро эвазига Игуаин "Наполи"дан сотиб олинди. "Рома"дан Пьянич ҳарид қилинди. Лекин шунга қарамай "Ювентус" йўқотишга ҳам дуч келди. МЮдан ўз вақтида деярли текинга келган Погба рекорд сўммага сотилди.

Аллегри жамоага келганида майдон марказидаги "учлик": Пирло, Видаль ва Погба навбати билан жамоани тарк этишди. Лекин бу йўқотишларни ўрнини тўлдиришда Аллегри донолардек иш тутди. Марказдаги асосий етакчиларнинг барчаси жамоадан кетди. Лекин бу йили ҳам мураббий ўзи қайд этган минимум натижани, яъни Италия чемпионлиги ва Кубок соҳибига айланди. Жамоанинг ўйинида пасайиш, инқироз кузатилмади. Аксинча, йилдан-йилга "Ювентус"нинг ўйини кучайди, шаклланди. Жамоада ранг-баранглик пайдо бўлди. Бу ҳаммаси мураббийнинг имзоси, донолиги ва қандай кучга эга эканлигини кўрсатмоқда. Аллегри бу йили Погбани ўрнини Пьянич билан тўлдирди. Шунингдек, европа ареналарида катта тажриба эга, "Барселона"га керак бўлмай қолган Дани Алвеш қармоққа илинди.
Беппе Маротта яна ўз услубида текинга жуда тажрибали ва керакли футболчини жамоага олиб келди. Дани Алвеш ҳақида кўп гапиришга ҳожат йўқ. Унинг ЕЧЛдаги ўйинлари барча саволларга тўлиқ жавоб беради. Айниқса ЕЧЛ плей-офф ўйинларини кўрса барчаси кифоя. Мана нега "Ювентус" қарияга чиқарилган Алвешни жамоага олиб келди... ЕЧЛ учун!
Таркиб жиҳатдан жуда яхши қуролланган "Ювентус" ниҳоят ЕЧЛ бош соврини учун ҳам курашга чинакамига қўшилди.
Италия чемпионатида чемпионлик учун курашдаги рақобатчилардан асосий футболчиларни олиб, таркибни кучайтирган ва параллель равишда рақобатчиларини кучсизлантирган "Юве", бир ўқ билан иккита қуённи "ўқлади".
Чемпионатда деярли ортиқча қийинчиликсиз кетма-кет олтинчи чемпионлик расмийлаштирилди. Италия Кубоги ҳам яна забт этилди.. ЕЧЛда ҳам Кардиффдаги финал "чиптаси" нақд қилинган.

Хулоса қиладиган бўлсак, "Ювентус"нинг Италияда неча йилдирки тенгсиз бўлаётганига асосий сабабларидан бири - мураббий танлашдаги зукколик. Агарда клуб президенти Аньелли ўшанда Конте, кейинчалик эса унинг ўрнига Аллегрини танламаганида, ҳозир "Ювентус"нинг кетма-кет олтинчи маротаба қўлга киритган чемпионлиги ҳақида гаплашиб ўтирмаган бўлардик. Яна бир фактор бу - клубдаги селекция ишлари. Ўз вақтида Погбани пайқаш ва шундай иқтидорни МЮдан текинга олиб келиш бу ҳақиқий профессионаллар иши. Беппе Маротта бу ишларни бажариш бўйича ҳақиқий мутахассис эканлигини жуда кўп маротаба исботлаб келган ва келмоқда. Пирло, Дани Алвеш, Эвра, Хедира ҳамда Погба каби футболчиларни текинга олиб келди. Улардан максимум фойдаланилди ва фойдаланиб келинмоқда. Тевес, Манжукич, Мората каби футболчи ҳам деярли сув текинга қўлга киритилган. Бундан ташқари Дибаланинг трансферини ўз вақтида пайқаб, тезда жамоага сотиб олингани ҳам таҳсинга лойиқ. Шунингдек, энг асосий рақобатчиларидан уларни етакчиларини сотиб олиш ҳам чемпионликка қўйилган дастлабки қадам. Бу ишларда эса клуб менежери Беппе Мароттанинг хизматлари беқиёс.
Клуб тизимида ўз ишининг (Павел Недвед - спорт директор) усталари, клуб учун жонини берадиган ўтмишда жамоанинг афсоналаридан бири бўлган мутахассиснинг фаолият олиб бораётгани, "Ювентус"нинг мана шундай муваффақиятли иштироки узлуксиз давом этаётганига асосий сабаблардан бири.
Италия жамоалари, хусусан яқин ўтмишнинг грандлари "Милан", "Интер" каби клубларнинг инқирози ҳам "Ювентус"нинг узоқ вақтдан буён таҳтдан тушмаётганига сабаб дейиш мумкин. Лекин бу жамоаларнинг инқирозга юз тутишлари "Ювентус"нинг муаммоси эмас. Чунки 2011 йили "Милан" кучли бўлиб турган пайтда айнан "Ювентус" бу жамоани таҳтдан туширганди. Тарихдан ҳам "Ювентус" бу жамоалар билан бўлган рақобатларда кўп маротаба ғолиб келган. "Милан" ва "Интер"нинг муваффақиятларининг асосий қисми эса "Ювентус"нинг пасайиш даврига тўғри келади.

Энди Аллегрининг олдида муҳим финал турибди. Кардиффдаги ўйин ҲАҚИҚИЙ ФИНАЛ бўлади.
3 июндаги финал "Ювентус"нинг охирги 6 йилликдаги ишларининг мантиқий якуни бўлиши керак. Барча ишлар, барча ҳаракат аслида жамоанинг босқичма-босқич еврокубоклардаги қайтишига қаратилганди. Ўша барча билган ва дунё таниган "Юве"нинг халқаро майдондаги зафарини футбол жамоатчилиги жуда кўп кутиб қолди.
Аллегрининг олдида жуда масъулиятли иш турибди. Биласиз, "Ювентус" ЕЧЛ финалида ютқазиш бўйича рекордчи саналади. Бу борада жамоа анча омадсиз. Ўша 2003 йилдаги финал ёки 2015 йилги "Барселона"га қарши финалдаги мағлубият ҳам буни исботлаб турибди. Бу эса жамоага ортиқча босим юклайди. Бу босимни Аллегри енгиб ўтиш йўлларини излаши керак бўлади. Бу ҳақида, ЕЧЛ финали борасида эса кейинроқ гаплашамиз.

Аллегри хусусида шуни алоҳида айтиш керакки, бу мутахассис айни пайтда тактик жиҳатдан европадаги энг кучли мураббийлардан бири бўлиб турибди. Аллегрида ҳар доим "А", "Б" ва бошқа режалар бўлади. Аллегри исталган пайтда жамоа ўйинини вазиятга қараб ўзгартира олади. "Ювентус" 3 ҳимоячи билан ҳам, 4 ҳимоячи билан ҳам ранг-баранг ўйнай олади.  
Аллегри қўл остида айни пайтда деярли иккита тенг кучли таркиб мавжудлиги ҳам "Ювентус"нинг бу йилги юриши муваффақиятли чиқаётганига сабаблардан бири. Мураббий эса шу иккита таркибни бир хил балансда, консентрация билан ушлаб тургани мутахассиснинг малакасидан дарак.

Аллегрининг "Ювентус"га келишидан иккала тараф ҳам бир хил манфаатдор бўлди. "Ювентус" бир жойда тўхтаб қолмади, ривожланишда, шаклланишда, совринларни ютишда давом этди. Аллегри эса "Ювентус"га келиб ўзининг нималарга қодир эканлигини, қандай кучли мураббий эканлигини исботлади. Аллегри Туриндаги иши билан бор салоҳиятини бутун дуёнга намоён этмоқда.
Аллегри айнан "Ювентус"да топ даражадаги мураббий сифатида танилди.
Шунингдек, "Ювентус"ни ҳам ҳақиқий топ жамоалар рўйхатига қайтарди.

Аллегрининг "Ювентус"даги статистикаси:
161 ўйин, 115 ғалаба, 92 дуранг ва 20 мағлубият.

"Ювентус"га ғолиблик руҳини Конте қайтарган. Аллегри эса жамоани европадаги энг кучли жамоалар қаторига қўша олди. Охирги йилларда европада учта гегемон жамоа ўзгармай келмоқда: "Барселона", "Реал" ва "Бавария". Тўртинчи жамоа бўлишга эса баъзан "Атлетико" ёки Англиянинг бирор бир жамоаси давогарлик Қилаётганди. Эндиликда бу "учталик" ҳақиқий "тўртталик"ка айланди. "Ювентус" ҳар томонлама европанинг ҳозирги кундаги энг кучли жамоалар қаторида. Балки энг кучлиси бўлмаса.
Бунинг замирида эса Аллегри ҳамда клуб раҳбариятининг олиб борган тўғри сиёсати ётибди.
"Ювентус" ҳозирги кунда нафақат жамоа, балки клуб сифатида ҳам юксак ривожланиш йўлида.

Шаҳбоз Беғамов