Қош қўяман деб...

Кеча сайтимиз ходими Шаҳбоз Беғамов "Насаф" - "Навбаҳор" баҳси арафасида юзага келган ҳолат юзасидан кичик журналистик суриштирув ўтказиб мақола ёзди. Гап шундаки, 8 июль куни бўлиб ўтган Суперлиганинг 16-тур доирасидаги "Насаф" - "Навбаҳор" учрашуви бошланишига тахминан икки-уч соат вақт қолган пайтда "Насаф" ПФК спорт директорига ПФЛ ходими томонидан қўнғироқ бўлган ва "Насаф"нинг уч футболчиси (Мақсуд Каримов, Умар Эшмуродов, Ислом Рашидхонов) норматив-тестларни яхши баҳога топшира олмагани учун "Навбаҳор" билан ўйинга майдонга туша олмаслиги айтилган. 

Табиийки бу хабар тезда жамоа бош мураббийи Рўзиқул Бердиевга етказилган ва мураббийнинг бундан саросимага тушиб қолган бўлиши аниқ. Чунки ҳар учала футболчи ҳам асосий таркибдагилар рўйхатига киритилганди. Одатда мураббийлар ўйин куни тушга яқин жамоа футболчиларини йиғиб асосий таркибни маълум қилишади. Бу кўпинча тушликдан олдин рўй беради. Шундан сўнг ҳамма тушлик қилгани йўл олади ва овқатланиб бўлгач, асосий таркиб аъзолари шунга қараб ўзларини ўйинга тайёрлашади. Ҳар ҳолда кўп жамоаларда шундай. 

Демак, ўйинга икки-уч соат вақт қолганида кимлар асосий таркибда ўйнаши-ю, кимлар захирада қолишини футболчилар билган. Лекин ПФЛ томонидан бўлган қўнғироқ ҳаммани эсанкиратиб қўйган. Маълумки, "Насаф"нинг шундоқ ҳам муаммолари етарли. Жамоада пул йўқлигидан барча тўрт нафар легионерга жавоб бериб юборишга мажбур бўлди. Черан "Пахтакор"га, Голбан "Навбаҳор"га ўтиб кетди. Жаҳонгир Алиев билан Славко Лукич эса клубни тарк этишди. Агар пул бўлганида, бу ўйинчилар таркибда қоларди, тўғрими?

Майли бу энди бошқа масала. Кеча Шаҳбоз Беғамов "Насаф" - "Навбаҳор" ўйинидан олдин содир бўлган вазият: Ким айбдор?" номли мақоласида вазиятга ойдинлик киритишга уринди. У "Насаф" бош мураббийи Рўзиқул Бердиев, клуб спорт директори Николай Минчев ҳамда ПФЛ бош директори маслаҳатчиси Диёр Имомхўжаевлар билан боғланиб ушбу воқеа юзасидан мақола чоп этди. Шундан сўнг кечки пайт Диёр Имомхўжаев ҳам бунга жавобан мақола ёзиб, у ҳам вазиятга ойдинлик киритишга ҳаракат қилди.

Ана энди дўппини бошдан олиб бир ўйлаб кўрамиз. Бу масала бўйича ким ҳақ? Диёр Имомхўжаев айтганидек, Регламентда норматив-тестларни топшира олмаган футболчининг майдонга тушишига рухсат йўқлиги дарҳақиқат ёзиб қўйилган. Бунга эътирозимиз йўқ. Лекин ПФЛ ана регламентда бор-ку дейиш билан чекланиб қолмаслиги керак. Мисол учун Осиё чемпионлар лигасида иккита сариқ карточка олган футболчининг кейинги турни ўтказиб юборишини ҳаммамиз биламиз. Шунга қарамай, ОЧЛ ўйинидан бир кун олдин ўтказиладиган митингда учрашув комиссари фалончи жамоада иккита сариқ карточка олган футболчи бор, у эртага ўйнай олмайди деб расман айтади. 

Бизда ҳам бу йилдан шунақа митинглар ўтказиш йўлга қўйилди. Лекин бу тадбирда нима масалалар кўтарилишини билмаймиз. Фақат ўзим эшитганим баъзи шунақа митингларда комиссар келиб иккала жамоа админисраторлари футболка кўтариб расмга тушсанглар бўлди, бошқа гапим йўқ деб кетишаётган экан. Яна баъзиларининг "Нексия"ни бу оддий машина, менга тўғри келмайди деб керилганига нима дейсиз. Хуллас, "Насаф" - "Навбаҳор" ўйинидан олдин бўлиб митингда (агар ўтказилган бўлса) учрашув комиссари Бахтиёр Намозов қўлида далил билан "Насаф"ни бу ҳақда расман огоҳлантириши шарт эди. Агар огоҳлантирмаган бўлса, демак бу аввало унинг ва ПФЛнинг хатоси бўлган.

Албатта, ПФЛ ҳам ўзбек футболи ривожлансин деган мақсадда нимадир янгиликларга қўл уряпти. Бундан кўз юмиб бўлмайди. Ташкилотнинг ҳаракат қилаётгани бор гап. Лекин қайсидир футболчининг майдонга тушмаслигини телефон қўнғироғи орқали айтиш сира мантиққа тўғри келмайди. Ундан кўра расмий хат юбор, клуб электрон почтасигами ёки факс орқалими, мана шу профессионал иш бўларди. 

Бу ўринда яна бир масала бор. Модомики ПФЛ клублардан шаффофликни талаб қилаётган экан, аввало ўзи шу жабҳада ўрнак бўлиши керак. Мана биз йил бошидан бери норматив деймиз. Аслида бу ҳам янгича "Америка кашф этиш"нинг бир тури. Исталган жойда қайси футболчининг қандай ҳолатдалигини мураббийлар штаби ҳал қилади, ПФЛ деган ташкилот эмас. Мураббийлар ўзи билади, кимдан қандай норматив олишни, чунки ҳеч қайси футболчининг физиологияси бир хил эмас. Мураббий қўл остидаги футболчиларни беш қўлдек билиши шарт, ахир натижага у жавобгар. Футболчи югурмаяптими, тўпни тўғри тепмаяптими, бу саволларга мураббий жавоб берсин, нега ПФЛ аралашади?

Хўп, норматив олиняпти экан, лекин нима учун ПФЛ ким ўтгани-ю, кимлар ўта олмаганини расман айтмаяпти? Имтиҳондан йиқилган талабанинг исм-фамилияси кўрга ҳассадек эълонлар тахтасига ёзиб қўйилади, лекин нормативдан ўта олмаган футболчилар сир сақланади. Улар нимадан йиқилди? Юз метрга югура олмаганми ё узунликка сакрай олмадими? Иккинчидан, футболчи норматив топшира олмагани билан унинг ўйини мураббийга маъқул келаётган бўлса-чи? Эҳтимол у секин югурар, лекин жой танлаш ва тўпга аниқ зарба беришда яхши бўлса-чи? Масаланинг бу томонларини ким ўйлаб кўради? Футбол - жамоавий ўйин, бу ерда ҳамма ўзининг йўлакчасида югурадиган енгил атлетикачилар эмас. 

Энди икки оғиз Диёр Имомхўжаев ёзган жавоб мақоласи ҳақида. Аввало шуни айтиш керак, Диёр эндиликда кўпчилигимиз учун расмий шахс. Унинг ҳозирги лавозимидан келиб чиқсак ҳар бир мақолага жавоб ёзаётганида ёки бирорта вазиятга ойдинлик киритса аввало расмий шахс бўлиб жавоб бериши керак. Унинг мақоласи охирида келтирилган "Зеро биз раҳбариятнинг йиллар давомидаги беғамлиги оқибатларини бартараф этиш билан бандмиз, Беғамов" деган гапини шахсан мен Шаҳбознинг фамилияси устидан кулиш деб қабул қилдим. Чунки бу ерда "беғамлиги", "Беғамов" сўзларида сўз ўйини кетган ва бу билан ПФЛ бош директори маслаҳатчиси Беғамов фамилиясига нисбатан истеҳзоли кулган. Ва бу ҳақоратдан ҳам ошиб тушган. (Ўзбек тили грамматикасини биз ҳам ўқиганмиз ва сўзлардан сўз ўйини ясаш нималигини жуда яхши биламиз).

Яна қайтариб айтаман, ПФЛ ўзбек футболига нимадир янгилик олиб киришга уринаётгани бор гап. Масалан, клублар футболчилар олдида қарздор бўлиб қолмаслиги учун Имомхўжаев кўп ҳаракат қиляпти, буни инкор қила олмайман. Лекин ўз навбатида ташкилот ходимининг қочиримли гап суқиб мақола ёзишини ҳам асло ҳазм қилиб бўлмайди. Бу биринчиси. Иккинчиси, ПФЛ расмий вакили "Насаф" ҳимоячиси Мақсуд Каримов ҳакамларга нисбатан уч марта кўп маош олиши-ю, унинг кўтарма пули 9 хонали рақамни ташкил қилишини дунёга достон қилиши шарт эмас. Бу умуман расмий ходимнинг ваколатига кирмайди. Қолаверса, футболчига қанча миқдорда бўлсаям кўтарма пулини клуб ҳомийси берган, агар ПФЛда бирорта савол бўлса футболчига тегмасдан ана клуб ҳомийсига борсин.

Шу ўринда яна бир гапни айтиб кетишни хоҳлардик, ПФЛнинг энг асосий вазифаси мусобақаларни ташкил қилиш ва ўтказиш ҳисобланади. Яъни, ташкилотнинг клублар устидан ҳукмронлик қилишга ёки ақл ўргатишга умуман ҳаққи йўқ. ПФЛ шунчаки жамоатчилик ташкилоти, ҳеч қанақасига юридик кучга эмас. Клублар эса МЧЖ ҳисобланади. Шундай экан, ҳамма ўз ишини билиб қилгани маъқул. Қочиримли гапларни айтиш эса кўпроқ журналистларга ярашади: ишқилиб ПФЛ қош қўяман деб кўз чиқармаса бўлгани.

Х.Холиқов.