"Келишилган ўйинларда иштирок этган мураббий терма жамоани бошқариши жуда ғалати. Аммо бу Италия"

У мингдан ортиқ келишилган ўйинларни аниқлаган. "FederBet"нинг расмий аъзолари Испания ла лигаси, "Сампдория", "Удинезе" ва бошқа кўплаб клублар ва букмекерлик конторалари.

- "FederBet" - бу келишилган ўйинларга қарши курашувчи ассоциация. Бизнинг фикримизга кўра, асосий муаммо клуб ва федерациялар ўзини худди келишилган ўйинларда иштирок этмайдиган қилиб кўрсатиши. Сўнгги ўн йил ичида келишилган ўйинлар янги даражага чиқди: учрашувлар, вариантлар, тикиш имкониятлари кўпайди. Энди келишилган ўйинларни ташкиллаштириш янада осонлашди. Сиз кулишингиз мумкин, лекин энг коррупциялашган лига - Канада чемпионати.

- Фақат футболми ёки хоккей ҳам борми?

- Фақат футбол, аммо у шунчалик коррупциялашганки, хаттоки у ерда 2012 йилги мамлакат финали натижасини бекор қилишган (футболчилар келишилган ўйинда иштирок этгани учун "Торонто Кроэйша"нинг ғалабаси тан олинмаган).

Полиция билан ҳамкорликда, Европада икки турдаги келишишни аниқладик: бирида футболчилар ва яна бирида клуб раҳбарияти ўйинни сотади. Ғарбий Европада фақат футболчилар иштирок этади. Улар букмекерлик контораларида пулларини бой берганидан сўнг, йўқотишни қоплаш учун ўйинни сотади. Футболчилар таваккалчиликни яхши кўради. Бундай инсонлар, уларга ўйинда омад кулиб боқади деб ўйлайди. Бундан ташқари, футболчилардан пул ва бўш вақт кўп.

Биз ёш футболчилар билан семинарлар ўтказамиз. Уларнинг саволлари кўплигини тасаввур ҳам қила олмайсиз. Биз букмекерлик контораларини ёмонламоқчи эмасмиз. Биз футболчи  бир марта ўйинни сотган бўлса, уни бутун умр кузатишларини тушунтирамиз.

- Келишилган ўйинларни қандай аниқлайсиз?

- Букмекерлик бозори фонд биржасига жуда ўхшаб кетади. Ҳар бир воқеанинг баҳоси бор ва бу нарх бесабаб ўзгарса, келишилганлиги аниқ бўлади. Мана масалан: уч ҳафта олдин Украина чемпионатида "Тернополь" - "Николаев" 4:2 ўйини бўлди. 0:0 бўлаётган учрашувнинг 30 дақиқасида кўп гол бўлишига коэффициент бирданига 1.3га тушиб кетди. Бундай бўлиши мумкин эмас. Ўйин давомида Украина Трибунаси билан боғландик ва учрашув биз тахмин қилганидек якунланди.

Шарқий Европа - таваккал ҳудуди. Мен Болтиқбўйи, Украина, Беларусия ҳақида гапиряпман. Яқинда шарпа ўйин бўлиб ўтди. Португалиянинг "Фреамунде" ва Испаниянинг "Понферрандина" клублари ўртасида учрашув бўлиб ўтди. Жуда қизиқ бўлди. Биз Испания лигаси раҳбариятига қўнғироқ қилиб, уларнинг клуби ниманидир бошлаганини айтдик. Улар эса бизга қуйидаги жавобни беришди: "Яхши, ҳаммани жазолаймиз". Раҳбарият ҳам клубга қўнғироқ қилди ва ўзига хос жавоб олди: "Биз ҳеч қандай учрашув ўтказаётганимиз йўқ, ўз шаҳримизда кечки овқатни тановул қиляпмиз".

Маълум бўлишича, кимдир "Реал", "Барселона", "Ювентус" футболкасидаги 22 кишини йиғган. Сайтнинг онлайнига жавоб берадиган киши эса, трансляцияни олиб борган, гол бўлган дақиқалар, бурчак тўплари ва яна шунга ўхшаш нарсаларни ёзган.

- Ҳеч ким жазоланмадими?

- Албатта.

- Келишилган ўйинлар билан қандай кураш олиб борасиз?

- Биз профилактикани энг фойдали усул деб биламиз. Масалан, бирор клуб билан шартнома тузамиз ва клуб бизга текширув ўтказиш учун руҳсат беради. Бизни футбол аудитори деса бўлади. Биз букмекер бозорини кузатамиз. Бошқарувнинг икки услуби бор: клубнинг ўйиндаги коэффициенти қандай ўзгариши ва бу ўйинларга қанча тикилиши. Букмекерлар бизга бу маълумотларни етказади ва биз бу учрашувларга қанча тикилганини билиб оламиз.

Масалан, икки ҳафта олдин волейбол бўйича Италия чемпионати ўйини бўлиб ўтди. Коэффициентлар билан ҳаммаси жойида эди. Аммо кимдир катта пул тикишга уринди. Шунда биз клуб билан боғландик ва улар биз билан ҳамкорлик қилишди ва тўпни узатишга тайёрланаётган ўйинчи бу фикрдан қайтди. Агар жамоалар ҳалол бўлиб, биз билан ҳамкорлик қилишга тайёр бўлса, бундай муаммолар осон ҳал бўлади.

Икки йил давомида Ла Лигада йирик кўламдаги ишни бажардик. Икки йил олдин Испания футболи коррупция ва сотилишдан жабр кўраётган эди. Ҳозир испан лигаларида келишилган ўйинлар кам, футболчилар пул тикишдан қўрқишади, чунки улар биз текшираётганимизни билади.

- Аммо ҳозир ўтган баҳордаги ўйинга боғлиқ катта можаро кўтарилган.

- Ҳа, аммо бу ўйинлар пул тикишга алоқадор эмас. Испанлар буни ҳал қилишдан қўқрмаганлари жуда яхши бўлди. Бундай ўйинларни "maletines" (испанчада "чамадон") дейишади. Бу каби учрашувларда, бир жамоа вакили иккинчи жамоага мағлуб бўлиши учун пул келтириб беради. Сўнгги турлардаги бундай вазиятлар кўплаб чемпионатларда содир бўлади. Аммо бу маълумот, пул тикиш учун ишлатилмаган.

- Келишилган ўйинни ташкиллаштириш қанча туради?

- Ҳаммаси букмекерлик конторасининг лимитига боғлиқ. Полиция маълумотларига кўра, А Серия ўйинларида футболчилар 30-40 минг евродан олишади. Иккинчи дивизионнинг оддий жамоалар иштирокидаги ўйинларни хатто минг евро эвазига ҳам сотиб олса бўлади.

- Қайси спорт турида коррупция кўп? Футболми?

- Ҳа. Келишилган ўйинлар ташкилотчилари ва ўйинга пул тикадиган ўйинчилар орасида энг оммалашган спорт тури - бу футбол. Аммо теннисда келишиш осонроқ, чунки бор йўғи бир кишини сотиб олишга тўғри келади. Крикет ва волейболда ҳам ўйинлар сотилади. Қисқаси, таваккалчилиги бор ҳар қандай спорт турида келишилган ўйинлар бўлади.

- Сизда ўйин сотилганлиги ҳақида маълумот берувчи инсайдерларингиз борми?

- Ҳа. Мухлислар ва капперлардан бирор-бир учрашувни кузатиш сўраладиган хатлар келади. Букмекерлик идораларидагилар ҳам бизга ёрдам беради.

- Сизга келишилган ўйинлар ташкилотчилари таҳдид қилганми?

- Албатта. Мен яқинда София марказида 3 йил олдин ўлдирилган дўстимни зиёрат қилиб Болгариядан қайтдим. У ҳам келишилган ўйинларни кузатарди. Менга ҳам таҳдидлар бўлган.

- 2015 йил ҳисоботида Украина, Беларусия ёки Россия ўйинлари ҳам бўладими?

- Ўйлашимча, бўлади. Беларусиянинг биринчи лигаси жуда ифлос.

- Болқон ва африкалик футболчилар жуда коррупциялашган дейишади?

- Статистикага қарайдиган бўлсак, сиз ҳақсиз.

- Келишилган ўйинларсиз ўтадиган чемпионат борми?

- Ўйлашимча, АПЛ ва Бундеслига. Аммо бир куни қайсидир футболчи келишилган ўйинда иштирок этгиси келиб қолиши мумкин. Лиганинг савияси паст бўлса, келишилган ўйин ташкиллаштириш осон.

- Исландиячи? У ерга етиб бориш қийин, легионерлар кам.

- Сиз Финляндия тарихини биласизми? Африкаликлар келганида, у чемпионат жуда коррупциялашиб кетган эди.

- "Келишилган ўйинлар қироли"ни ўқиган эдим.

- Биз жаноб Перумал биланр Бушапештда келишганмиз.

- Хўш?

- Бизда ишлашни хоҳлади. Тўғрисини айтсам, у мени маълумот билан таъминлайди.У ўз ҳаётини ўзгартирмоқчи шекилли.

- У ўз тажрибасидан келиб чиқиб шунчаки пул тикиб пул топа олмайдими?

- Перумал келишилган ўйинларда ишлаб топган барча пулларини, ҳалол ўйинларда бой берган.

- Италиядаги келишилган ўйинлар ҳақида нима дея оласиз?

- Италияда "Бари" ишини текширдик ва кўплаб футболчилар қамоқ жазосига маҳкум қилинди. Кўплаб далиллар топдик, ҳеч ким сабабсиз жазоланмади. "Кроменезе" ишида 173 киши иштирок этган ва уларнинг орасида Италия терма жамоаси бош мураббийи Антонио Конте ҳам бор. У ерда ҳозир вазият яхшиланган, аммо ҳар 3-4 йилда янги бир иш қалқиб чиқади.

- Келишилган ўйинда иштирок этган Италия терма жамоасини бошқараётгани сизга ғалати туюлмаяптими?

- Жуда ғалати, аммо бу Италия. Сиз Хавьер Агирренинг тарихини биласизку. Японлар уни келишилган ўйинда иштирок этганини билиб, Агиррени ҳайдаб юборишди. Мана Япония ва Италия ўртасидаги фарқ.

- Япония Осиё Кубогида ҳам омадсизликка учради. Таиланд - Камерун ўртасидаги ўртоқлик учрашувида Орельен Шежу жуда шубҳали автогол урди. Бу ўйин ҳақида сизга бирор нарса маълмуми?

- Ҳозирча йўқ. Аммо ўша куни Индонезия ва Мьянма ўртасида бўлган учрашув 100% келишилган. Уччала гол ҳам иккинчи бўлимда урилган.

- ЖЧ-2014даги Камерун ва Хорватия ўйини келишилганлигига ишонасизми?

- Ишонмайман. Жаҳон чемпионатида бундай бўлмаган.

- Нега Осиё келишилган ўйинлар ва пул тикишда ҳаммадан олдинда?

- Осиёда катта пул тикса бўлади. Доимо ўзимга савол бераман: нега у ерда катта пул тикишлар қабул қилинади?

Ҳамма йўллар Осиё бозорига олиб боради. Барча букмекерлар Осиёни кузатади, чунки у ерда катта пул тикиш мумкин.