Ўйинларни GoPro'да суратга оладиган дарвозабон Бен Фостер ҳақида

Дарвозабон Бен Фостернинг  YouTube'даги канали ҳақида.

2021 йил 2 январда чемпионатда мавсумнинг энг кулгили воқеaларидан бири бўлди. “Суонси” ярим ҳимоячиси Жамол Лоу “Уотфорд” билан ҳисобни тенглаштирди ва дарвоза томон югуриб унинг пастки қисмига ишора қилди. Бундай ажойиб лаҳзалар дарвозабон Бен Фостердан бошқа ҳеч кимга насиб этмасди. Чунки дарвозанинг барча бурчакларига гол ўтказиб юборилгандан сўнг рақибларнинг қизиқарли ҳаракатлари ҳамда кулгили қичқириқларини видеотасвирга олувчи камералар ўрнатилган.

Салом Лоу CyclingGK каналининг 257 минг обуначисини қабул қилади. Бен Фостер уч ойдан кўпроқ вақт ичида бундай катта аудиторияни йиғди.

Беннинг бутун Англия футбол лигасига қараганда 3 баравар кўп обуначилари бор. Унинг видеофильмларини “Уотфорд”нинг лига каналидаги диққатга сазовор лавҳаларидан ўртача ҳисобда 100 баравар кўпроқ одам томоша қилади.

2020 йилнинг медиа феномени аниқ. Буни қуйида билдирилган қисқагина фикр ҳам исботлайди: “Спортда биз шахсият ва яхши воқеаларга қизиқамиз”

Аввало, Бен Фостер кимлигини эслайлик.

Фостер Фергюсон бошлаган “Манчестер Юнайтед”да Ван дер Сарнинг ўрнини эгаллаши мумкин эди. Аммо “Вест Бромвич” ва “Уотфорд”да порлади. Фостернинг ажойиб фаолияти МЮда бошланган. Алекс Фергюсоннинг клуби уни 2005 йил ёзида атиги миллион фунт эвазига сотиб олиб, “Уотфорд” га 2 йилга берди. 2007 йилга келиб “Уотфорд” устози Фостер осонлик билан Премиер лиганинг энг яхши дарвозабонига айланиши мумкинлигини айтди.  Ўшанда Женс Лемманн ҳали ҳам “Арсенал”да ўйнар, Эдвин Ван дер Сар МЮда порларди. Келажакда голландиялик Фостер унинг ўрнини эгаллаши керак эди.

Фостер Эдвин Премиер лигада рекорд даражада қуруқ серия  ўтказган ва жамоасини “Челси”га қарши Чемпионлар Лигаси финалига олиб чиққан даврига тўғри келиб қолди. Шу сабабли Бен фақат “Вест Бромвич” ва “Уотфорд”да юлдузга айлана олди. Ван дер Сарнинг вориси бўлиш учун у қадар ҳам ёрқин эмасди.

“Бу ажойиб тажриба эди. Фаолиятим давомида юз берган воқеалардан ҳеч қачон афсусланмайман. Аммо, МЮ ҳақиқатдан ҳам нотўғри вақтда нотўғри жой бўлиб чиқди. Ўшанда МЮда ўйнашга руҳан тайёр эмас эдим, гарчи бу бошқа клубларда олдинга силжишимга ёрдам берган бўлса ҳам”- деди, бир йил аввал берган интервьюсида.

Бен ҳатто етакчи бўлмаган клубларда бўлса ҳам Англия терма жамоасига чақирилди:8 та ўйин. Шу жумладан 2014 йилги Жаҳон чемпионатида Коста-Рика билан 0:0 ўйнади.

3 йилдан буён “Утфорд”нинг асосий дарвозабони. 2020 йилда Англия уни яхшироқ таний бошлашди.

“Якшанба куни эрталаб танам энди ёш эмалигимни эслатади. Мен ётоқдан туриб ҳаракатланишим аввалгидан қийинлашётганини тушунаман. Ҳар сафар “Худо, бу азоб қачон тугайди” деб ўйлайман”- деган эди, ноябрь ойида. Бу нолиш нима эканлигини, Фостер аслида нимани етказмоқчилигини тушуниш учун унинг блоги билан танишишингиз керак.

YouTube да Бен тушунтиришга ҳаракат қилмоқда:” ҳеч ким футболни деб ақлдан озмаслиги керак”- дейди ва ўйинлардан кейин бошқаларнинг танқидига аҳамият бермаслигини айтади.

“Менинг исмим Бен Фостер. Турмуш ўртоғим бор ва иккита ажойиб фарзанднинг отасиман. Велосипедда юришни яхши кўраман. Футбол ўйнаб тирикчилик қиламан. Менинг ҳаётим шу тарзда ўтади. Сиз кимлигингизни ва ишда нима билан шуғулланишимгизни ажратиб олишни ўрганишингиз керак”. Фостер кузда ESPNга берган интервьюсида шундай таништиради ва беихтиёр ўзининг YouTubе каналидаги асосий хабарни шакллантиради.

Велосипед GK сентябрь ойининг охирида баҳорги карантин пайтида обрў ҳақидаги иккинчи фикрларга жавоб сифатида пайдо бўлди. Фостер кундалик бўш вақтлариниу қандай овқатланиши, қандай қилиб яшил майдон бўйлаб ҳаракатланиши ва алпака билан учрашишини суратга олади ва уларни дарвоза томон тепилган тўпларни қайтариш билан тўлдиради.Бу биз кўрмайдиган нарсаларнинг аралашмаси бўлиб чиқади: оддий инсон ҳаёти, шиддатли ўйин, барча жанжаллар, ҳазиллар ҳамда жамоадаги ички анъаналар. Фостер одатдаги ёпиқ футбол дунёсига эшик очади ва шу билан бирга ҳар сафар бир нарсани бошқаларга етказишга ҳаракат қилади:” Гарчи сиз бир неча кун давомида интернетда футболни муҳокама қилсангиз ҳам, футболчилар ўзларини унга кўммасликлари керак, акс ҳолда улар ақлдан озишади”

“Мен футболни яхши кўраман, мени адаштирманг”-деб, тушунтиради, Фостер ESPN телеканалига-“ Мен шанба кунини ёқтираман, ўйинни кутишдаги адреналин жуда ёқимли. Аммо футбол билан келган ҳамма нарсани шунчаки ташлайман. Шон-шараф мен учун ҳеч қандай аҳамиятга эга эмас. Бошқаларнинг гап-сўзларига умуман эътибор бермасликни ўргандим. Бу ҳар бир футболчига, айниқса дарвозабонга керак. Сизга ортиқча босим ўтказишлари, хафа қилишлари мумкин эмас, акс ҳолда фикрлар сизни ичингиздан кемиради. Камера ёрдамида одамларга футболда қандай яшаётганимни кўрсатишга ҳаракат қиламан, унинг ҳар хил томонлари билан курашаман. Одамлар буни чиндан ҳам томоша қилишади. Ҳатто, менинг велосипедда учган видеоларим ҳам 100 минг марта кўрилган. Бу ажойиб!”

У жароҳатдан қутулётганда велосипедни ёқтириб қолди ва энди кунига 2 соат лама ва туяқушлар ёнида саёҳат қилмоқда. Беннинг иккита севимли машғулоти бор: футбол ва велосипед. Фостер уч марта гипсни кесиб ташлади, кўпроқ симуляторда тикланди, педаль айлантиришни жуда яхши кўрарди. Энди у буни кунига икки соат давомида бажаради. Беннинг сўзларига кўра, велосипедда учиш мияни тозалайди, тинчлантиради ва энг муҳими парҳез ҳақида қайғурмасликка ёрдам беради.

Айниқса, у Фостерга ўзини изоляция қилишда кўмаклашди. Бен оиласи билан Уорвикширдаги фермер хўжалигида қолди ва зерикишдан ўлаётганди. Қўшниларидан фақат ғалати Доберменс ҳамда кўлда 100 та ғоз, 4 та лала, 6 та туяқуш, 2 та товус бор эди.

“Велосипед-энг яхши дори”

“Баҳорда изоляция пайтида у мени қутқарди. Мен кўп овқат ейишдан жуда қўрқардим, кунига бир неча соат сайр қилардим ҳақиқий велосипедда, уй симуляторида”

Фостер шунингдек энг яхши таътилни велосипед билан боғляди:тоғларда 4-5кун, яқин дўстлар билан тунда 100 кмга саёҳатдан сўнг ҳовуз бўйида дам олиш.

Беннинг видеофильмлари футболчининг оддий ҳаёти ҳақида. Кетчупга бўлган севгисини тан олади. Стадионга велосипедда боради.

Унинг деярли ҳар бир видеоси велосипед билан бошланади. Бен велосипеднинг ҳар бир деталини  катта меҳр билан гапиради( “Қаранг, занжир қандай чақнайди”) Қандай қилиб севиб қолмайсиз, агар ҳот-дог учун яширин чўнтак бўлса! Албатта, кетчуп билан. Фостер велосипед қисмларини суратга олётган бир пайтда алпака фонда пайдо бўлади. Агар сиз округ яқинида бўлсангиз, у огоҳлантиради:яқинлашманг, у кўп тупуриши мумкин.

Фостер кетчупнинг ҳақиқий мухлиси. Уни ҳар доим таомга қўшиб олади ва ресторанда соус бўлмаса Бенга қаттиқ таъсир қилади. Масалан, бир гал у пластинкага яшил қушқўнмас қўйиб кетчуп ҳақида хафа бўлиб такрорлади. Эрталабгача ходимлар дарвозабон хоҳлаётган нарсани топдилар ва уни тантанали равишда “Чемпионлар нонуштаси” деб аташди.

Айниқса, Англия терма жамоасида Фабио Капелло кетчупни тақиқлаганида қаҳрамонимиз жуда қийналарди. Италиялик кетганидан сўнг дарвозабон ҳаттоки ўз интервьюсида:”Соус миллий жамоада оғриқли нуқта эди. Энди бизга ниҳоят руҳсат берилди. Ёғ билан бирга”- деган.

Бен ўтмишдаги воқеаларни умуман айтмайди. Унинг кучи атрофдаги ҳамма нарсани киноя билан ифодалашида. Масалан, у битта ўйинга бармоқларининг шикастланиши билан келди ва оғриқни кучайтирмаслик учун қўлқопнинг иккита бармоғини тикиб қўйди. Камерага ишора қилиб “Бугун мен Франкенштейн қўлқопини кияман”- деб қўшимча қилди.

Бен Фостер уй учрашувидан олдин велосипедда йўлга отланади. Буларни видеога олар экан метрога тушади. “Мана, метродан чиқиб велосипедимни ёйиб аренага йўл олдим”. Велосипедини яширади- “акс ҳолда жамоанинг ҳазиллари бошланади, мен биламан" Ўйиндан кейин кечқурун у худди шу маршрут билан уйига қайтади:велосипед-метро-велосипед.

Бен жамоадошларига маст бўлиб қоларди. Масхара қилишнинг асосий объекти Уилл Хюздир. Фостер уни бассейнда қўрқитди, севимли YouTubе канали ҳақида сўроқ қилди ва барбеллни бажараётгана уни кулдирди. Беннинг ҳар бир видеосида кўриш мумкинки, у жамоадошларининг кўнглини топарди. Чунки, у ҳазилкашлик билан муносабатда бўларди. У капитанга одобсиз тарзда саволлар берарди. Жамоадошлар изоҳларда Уиллга сажда қилишади ва ҳатто унинг тахаллуси ҳам бор:қичқираётган ярим ҳимоячи.

Аммо бир куни Фостернинг ҳазили ноўрин бўлди. Жамоа фотосурати олинган куни Фостер физиотерапевт Киран Хантнинг ётганини кўрди ва унинг янги соч турмаги ҳақида мазах қилди. Бироқ, Киран кулмади, лекин кўз ёшини тийиб туролмади. Маълум бўлишича уни ҳаракатга олишмаган.

Дарвозабон вазифасининг асосий хусусияти ҳар бир ўйинга янгича қарашдир. Дарвозадаги ҳаракатланувчи камера орқали  сиз дарвозабон ҳимоячиларни туртаётгани ёки ҳакам билан баҳслашаётганини эшитишингиз мумкин.

Тўғри, Беннинг канали чемпионатнинг лицензия шартномасини бузди: фақат расмий телеканал ўйинларни суратга олиши ва фрагментларни намойиш этиши мумкин. Дастлаб, кўпчилик унинг каналини ёпиб қўйиш мумкинлигини муҳокама қилишди. Лекин лига ўзини жуда яхши тутди-айниқса, Бен пират қилмаганини, аксинча лига маҳсулотини янада тарғиб қилганини ҳисобга олди. Чемпионат ва Фостер дарвозабон роликли конькида учиш билан топган барча пулларини футболчилар ва мухлисларнинг руҳий саломатлиги билан шуғулланадиган МIND фондига топширишини келишиб олишди. Энди Бен истаганича видео олиши мумкин.

Агар лига пул ишлашни хоҳлаган бўлса, унда Athletic хабарига кўра, SkySportsдан қанча пул талаб қилса Бендан ҳам шунча пул талаб қилиши мумкин эди-700000 фунт. Аммо Фостер деярли бепул трансляция қилиш ҳуқуқига эга бўлди. Унинг YouTubе даги ўртача даромади мавсумига 10 минг фунтни ташкил қилади. Фостер блогини юритишда давом этса ва ҳозирги кўриш тезлигини сақлаб қолса, ҳар бир видео тахминан 200 минг марта кўрилган ҳисобланади.

Фостер жуда меҳрибон футболчи. У 80 ёшли қарияни ариқдан чиқариб олди, ногиронлар аравачасидаги қизни майдонга олиб чиқди ва шерикларини танқидга тупуришга ўргатди.

Бен жамоанинг сардори ва руҳидир. 37 ёшида у озми-кўпми ҳамма нарсани кўрди. Англиянинг тўртинчи дивизионидан Премиер лигага қадар, кийиниш хонасида Роналду сочининг порлашигача. У аламли мағлубиятдан сўнг ҳам ҳазиллаша олади.Ёмон вазиятларни қандай қилиб тўғри қабул қилишни ўргатади.

“Уотфорд”даги йигитлар ўйиндан сўнг биринчи бўлиб Тwиттер ва Инстаграмни ўқишади. Дарҳол тасодифий бир йигитнинг улар ҳақида диванда ётиб олиб ёзганларини текшириб кўришади. Улар буни ўқийдилар... Бундай танқидлар футболчиларга зарар етказади, баъзида қаттиқ. Бу жуда ёмон, чунки танқидлар фақат мураббийлар, дўстлар ва оила ҳақида. Мен уларга айтаман:болалар, сиз бу одамларни ҳаётда ҳеч қачон кўрмайсиз. Ижтимоий тармоқлардан келаётган ғазабли, салбий фикрларни қабул қилманг. Шунчаки эътиборсиз қолдиринг”-дейди, Фостер.

Англияда у майдон ташқарисидаги олийжаноб ишлари билан танилган. 2019 йил декабрда йўл яқинидаги ариққа йиқилиб тушган даманс касаллиги бўлган 80 ёшли қарияни қутқариб қолди. “Уотфорд” нинг 60 ёшли мухлиси машинасининг батареяси тугаб, қоронғу магистраль бўйлаб юриб зовурга тушиб қолди. Шу пайт бир машина ўтиб кетди. Фостер рафиқаси ва отаси билан ўйиндан қайтаётганди. Улар йўлда бир мухлисни пайқашди, унинг қоронғу йўлда ёлғиз юрганига ҳайрон бўлишди. Ўгрилиб мухлисни қатқардилар. Фостер мухлисни машинага солди, уйига олиб келиб тартибга келтирди ва Рождествони бирга нишонлашни таклиф қилди. Бен лейкемия касаллиги бўлган 12 ёшли Молли Холл билан ян бир таъсирли воқеани бошдан кечирди. Ўтган йилнинг декабрида Фостер унинг уйига келиб дарвозабон формасини совға қилди. Қиз “Уотфорд”-“Ливерпул" учрашувига боришни орзу қилётганини айтди.

Бен ваъда берди:Молли ўйинга боради, футболчилар билан учрашади ва ҳатто майдонга чиқади. Ва у ваъдасини бажарди-Бен Моллини ногиронлар аравачасида майдонга олиб чиқди.

Қиз жуда ҳавотирда эди. Лекин Бен ҳазиллашиб уни кўнглини кўтарди.” Тасаввур қилинг, энди сиз бутун майдонда ғилдирак изларини қолдирасиз. Сиз учрашувни томоша қиласиз, шунда ўйлайсиз:” Ва булар меники”

Молли кулиб юборди, тинчланди ва “Ливерпул” футболчиларининг ҳаммаси билан қўл бериб саломлашди. Бен улар бир-бирлари билан кўришиб туришларини ваъда қилди.

Беннинг орзуси-“Уотфорд” билан АПЛга қайтиш ва албатта велосипедчи бўлиб тоғларга, баландликларга кўтарилиш.

37 ёшли Фостер Англия иккинчи лигасидаги энг кучли дарвозабонлардан бири (унинг жамоаси ‘Суонси’дан кейин энг кам гол ўтказган) ва шубҳасиз, “Уотфорд”да энг яхшиси. Дарҳақиқат, Бен АПЛда қуруқ ўйин ўтказиш бўйича рекордчидир(1178-таққослаш учун Петр Чех 1005 та ўйин билан иккинчи), пенальтилар сериясида пешқадамлардан бири( Роберт Грин ва Эвалио Гомесдан кейин).

Ўтган мавсумда Фостер Кепенинг бурчак зарбасини қайтарди.”Агар мен гол урганимда дарҳол карьерамни тугатган бўлар эдим”-дея ҳазиллашади, Кепени қучоқларкан ўйиндан кейин.

Фостер яна бир ярим йил ўйнашни режалаштирмоқда. Мақсад-фаолиятидаги сўнгги мавсумда “Уотфорд”ни АПЛга олиб чиқиш. Кейинчалик нима қилишга қатъи қарор қилмади. Ўзининг шарҳловчи ёки бошловчига айланишини истисно этмайди-ва блог уни тан олишига 1-катта қадам бўлади. Аммо, Бен ҳеч қандай ваъда бермайди, аниқ бирон нарсани нишонга олмайди.

Бироқ, у бошқа одамлар, шу жумладан каналидаги томошабинлари иш ва шахсий ҳаётни ажратишни ўрганишларини орзу қилади.

Футболчилар фақат футбол ҳақида гаплашишлари муаммо. Тушунинг, ҳар биримиз инсонмиз! Маҳсулот эмас, футболчи эмас, балки одам! Фақат бу ёшга боғлиқ”-дея, ўз нуқтаи назарини тушунтиради. Бен энди ўзини фақат футболчи сифатида гапирмайди: “Футболдан кейин мен велоспортчи бўлишни хоҳлайман. Тоғларда саёҳат қилмоқчиман”. Режалар аллақачон тузилган. Карьерасини тугатганидан сўнг дарҳол Франция ёки Италияга “TourdeFrance” ёки “Jiro” нинг энг қийин босқичларида ҳаваскор велоспорт пойгасига боради.

“Икки гуруҳ одамлар “HouteRoute” ёки “L’Etape du Tour”га келишади. Баъзилар пойга қилишга, бошқалари эса шунчаки баландликка кўтарилиш учун. Мана, мен иккинчисиман. Улар шунчаки трекка минишади, завқланишади ва кечқурун барда ичишади. Ҳар куни жуда ажойиб. Болалар, ростини айтсам... Мен шунчаки кута олмайман”

Сарвиноз Рахмонқулова таржимаси.