Буюк Арсен ҳақида ҳикоя

Бунгача мухлислар "WENGER OUT", "Етиб келган мутахассис" деб ёзилган баннерларни стадионларда кўтариб юришганди. 14 йил давомида чемпионликдан бебаҳра юрган жамоа устози Арсен Венгернинг "Арсенал"даги энг бахтли лаҳзаларини эслаймиз.

10. АНГЛИЯ КУБОГИ-2007 РЕКОРДЛАРИ

Венгер Англия кубогини 7 бора қўлга киритган ва ушбу 145 йиллик турнирни барчадан кўра кўпроқ ютган. "Челси" ва "Ливерпуль" биргаликда 7 марта Англия кубогига эга чиққан. Бу эса Венгернинг натижалари аъло даражада эканлигини тасдиқлайди.

2007 йилги кубок ўйинларининг бориши қизиқарли ўтган. Венгер ўша мавсумда жамоада 3-4-3 схемасини ишлатаётганди, бу эса "Арсенал"ни ўзгартирди ва сўнгги 10 учрашувнинг 9тасида ғалабага эришди. Ярим финалгача жамоа Англиянинг икки гранд жамоасини мағлуб этди. "Челси"га қарши учрашувда эса "Арсенал" рақибини ҳар томонлама мағлуб этди.

9. 2007/08 йилдаги "АРСЕНАЛ"нинг ЎЙИНЛАРИ

Венгер жамоасини илк навбатда тезкор қилиб тарбиялади. Иккинчи даврага борганда француз мураббийининг "Арсенал"и тўпни ушлаб туриш ва техникага таянган ўйин кўрсатди. Бу эса ўша замон футболига мос эди. 2007/08 йилги мавсумдаги жамоа мухлисларнинг эътиборига тушди. Ҳақиқатдан ҳам, айнан ўша мавсумдан кейин "Арсенал"нинг мухлиси кўпайди.

Ёзда "канонирлар" Тьерри Анрини йўқотди, у ўша мавсумда жамоани бир балансда ушлаб турганди. Жилберто Сильванинг Америка кубогидаги иштироки сабабли "Арсенал"нинг марказида Матье Фламинига имконият берилди. Шунингдек, Сеск Фабрегас ҳам идеал даражада ўйнади. Шу орқали "Арсенал" космик даражада ўйин кўрсата бошлади, ярим мавсум даҳшатли даражада ўтди. Бироқ Сер Алекснинг "Юнайтед"и туфайли "Арсенал" совринсиз қолди. Бироқ "тўпчилар" ўша мавсумда 83 очко тўплади (бу натижа 1997/98 йилги мавсумдан кейинги энг яхшиси эди). 

8. 2014 йил АНГЛИЯ КУБОГИДА "ХАЛЛ" УСТИДАН ҚОЗОНИЛГАН ҒАЛАБА

Агарда "Арсенал" ўша финалда мағлуб бўлганида Венгер жамоадан кетишини билганди. Аммо илк дақиқаларданоқ жамоа икки тезкор гол ўтказиб юборди. Даҳшатли ўтган 60 дақиқадан кейин Арсен Яя Саного ва Оливье Жируни ўйинга ташлади ва тактик схема 4-4-2га ўзгарди. Аввалига Саного "Халл" ҳимоясини ортда қолдирган ҳолда гол киритди. Кейинчалик жамоа қўшимча вақтларда ғалабани илиб кетди.

7. ЕЧЛ-2005/06даги  

2005/06 йилги мавсум Венгер қўл остидаги "Арсенал" учун жуда ёмон ўтди. Бироқ Арсен ўз жамоасини ЕЧЛ финалигача олиб бора олди. У шогирдларини ушбу баҳсга қарши ҳужумга мослашган 4-5-1 тактик схемасини танлади. Йенс Леманн эса ЕЧЛ плей-офф баҳсларида бирорта гол ўтказиб юбормади.

Барча омад ишончли ҳимояга боғлиқ бўлди. Эммануэль Эбуэ ва Филипп Сендерослар бошқарадиган ҳимоядан ўтиш жуда қийин эди. Финалгача етиб бориш Арсенни танқидлардан асраб қолди.

6. СОЛ КЭМПБЕЛЛ БИЛАН ШАРТНОМА ИМЗОЛАШ

Сол Кэмпбелл анча вақт Арсен Венгернинг назарида бўлган. Франциялик мураббий ушбу футболчи жамоани кучайтира олишига ишонганди. Ўша вақтларда у билан "Тоттенхэм" ҳам шартнома имзолаш ҳаракатида бўлди. Бироқ трансфернинг дастлабки даврларида у катта танқидга учради. Ҳаттоки Солни акаси Тони ҳам танқид қилганди.

Кейинчалик у футбол тарихидаги энг омадли трансферлардан бирига айланди. Сол "Арсенал"нинг асосий футболчиси бўлди. У орқали "Арсенал" хоҳлаган рақибнинг ҳимоясини ёриб ўта оларди. Усиз 2001/2002 йилги мавсумда олтин дубль бажаришнинг ёки мавсумни мағлубиятсиз якунлашнинг иложи йўқ эди.

5. ТЬЕРРИ АНРИНИНГ ТРАНСФЕРИ

Венгер футболчиларнинг очилмаган қирраларига эрк бериб юборарди. Бу борада Анри барчага намуна бўлиши мумкин. У "Арсенал"га чап қанот ярим ҳимоячиси сифатида борганди. Кейинчалик жамоани ҳужумчи ва тўпурар сифатида тарк этди. Анри буюк футболчи ва АПЛ тарихидаги энг яхши ассистент бўлиб қолади.

2001/02 йилдаги ОЛТИН ДУБЛЬ

2001/02 йилги мавсумнинг якунида барча даҳшатли "Арсенал"ни кўрди. 17 турдан кейин жамоа чемпионатнинг 4-поғонасини эгаллаб турганди. Бироқ ўша мавсум якунига қадар жамоа бирор марта ҳам мағлуб бўлмади. 21 учрашувда кетма кет ғалабага эришди.

Венгер эпосининг старти "Энфилд"га тўғри келди. "Ливерпуль" жамоанинг чемпионлик пойгасидаги асосий рақиби бўлиб турди. Кейинчалик "Ньюкасл" Деннис Бергкампнинг ажойиб голлари эвазига мағлуб этилди. Шунингдек, Робер Пирес чиройли ўйин намойиш этди, у ҳаттоки "Олтин тўп"га ҳам даъвогарлик қилиши мумкин бўлганди. Ҳар ҳолда мухлислар шундай ҳисоблади.

3. "ЭМИРЕЙТС"

Янги стадионнинг қурилиши ва унинг муҳимлигини барчага тушунтириш шарт эмас. 2002 йилда "Арсенал" стадион қурилишини бошлади, бу эса жамоани топ-даражага олиб чиқишнинг қўли эди. "Арсенал" суперклублар билан тенг келиш учун трансферларга қўл урмади ва ақлли қарорлар чиқара бошлади. Бу эса кейинги режалар "иқтисодий допинг"дан чиқиб кетиш ва АПЛ билан телешартномани яхшилаш учун ҳам хизмат қилиши керак эди. Венгер эса трансферлар қилишга шошилмади ва сон эмас, сифатга эътибор берди. Бу эса унинг энг яхши сифати бўлди. Венгер жамоаси билан "Энфилд"дагиларга олам-олам қувонч келтира олди.

2. ИЛК ЧЕМПИОНЛИК

Илк даврларда Венгер Англия футболи билан танишди, футболчилар излади, яхшиларини топди ва майда деталларгача эътибор берди. Бу эса "Арсенал"ни рақобатбардош савияга олиб чиқа бошлади. Жамоа совринларга даъво қилишга интилди. Арсеннинг таълимоти ва тактик схемалари ўзини оқлади.

1997/98 йил - Венгер учун илк тўлиқ мавсум бўлди. У жамоани 4 ҳимоячи билан ўйнатди, 4-4-2дан фойдаланди, бироқ унинг қўл остида иккита классик ҳужумчилар йўқ эди. Аммо асосий ишни Деннис Бергкамп бажарарди. Франциялик мураббий 4-4-2ни мукаммаллаштира олди.

Шу боисдан жамоа ўша мавсумда жуда кучли ўйин намойиш этди. "Эвертон"га қарши баҳсда чемпионликни расмийлаштирди. "Арсенал" илк мавсумданоқ соврин қўлга киритди.

1. ЕНГИЛМАС "АРСЕНАЛ"

"Агарда ўзингга ишонмасанг, ҳеч қандай имконият олмайсан", - деганди Арсен Венгер.

2003/04 йилги мавсумда "Арсенал" АПЛ тарихидаги ягона натижани қайд этди  - мағлуб бўлмасдан чемпионлик. "Арсенал" барчадан кучли бўлди. 2002 йили Арсен шундай фикр билдирганди: "Биз мағлубиятга учрамасдан чемпион бўлишимиз мумкин. Бироқ тушунмаяпман, бу гапим нима учун сизларни шокка тушурмоқда".

Буюк ҳужумкор тўртлик - Юнгберг, Пирес, Бергкамп, Анри бир неча мавсумдан буён бирга тўп сураётганди. Ундан олдинги мавсум билан ўша даврдаги "Арсенал"да эса катта фарқ бор эди. Енгилмаслар кучайган, ҳимоя ва ҳужум бир балансда ушлаб туриларди. Венгер Коло Туре ва Йенс Леманн билан шартнома имзолади.

Ўшанда "Арсенал"нинг ҳимоячилари ҳам ҳужумда ўйнашни хуш кўрарди. Арсен билан биргаликда жамоа ҳимоя чизиғида зич ўйин кўрсатди ва ҳеч қандай рақибни ўтказиб юбормади. Оқибатда "Арсенал" енгилмасдан чемпионликка эришди.

Буюклар буюлигича қолади, биз сени унутмаймиз, буюк Арсен!

Миржалол Норматов таржимаси