Копа футболдан кетяпти. Бугун мен тик туриб қарсак чаламан...

Шу йилнинг май ойида Хаби Алонсо бутсаларини михга илишга қарор қилди. Ўзининг сўнгги йилларини “Бавария”да ўтказган испаниялик футболчини Европа олқишлар билан кузатиб қўйди. Бугун эса биз Тимур Кападзе учун қарсак чаламиз. Кўряпсизми, улар ҳатто битта йилда футболни тарк этмоқда.

“Пахтакор” мухлиси сифатида Тимур Кападзе иштирокидаги бир қатор ўйинларни кузатганман. Инсондаги маълум бир ҳарактерни яхши ёки ёмонга ажратиш фикридан йироқман, шунчаки менга Копанинг майдонда ўзини тутиши ёқарди. Унда ҳақиқий профессионални кўрардим. Гол урса ҳам камтар нишонларди, ўзини ҳамма жойда кўрсатмасди, ишини билиб қиларди майдонда. Ўз миссиясини тоза бажаргани учун ҳам баъзида мухлислар унинг асосий вазифаси нима эканини тушунмай қолган пайтлар бўлган. Мен эса доимо таянч зонада тўп суришни орзу қилган оддий бир мухлис сифатида айнан шу зона футболчиларига бўлакча эътибор қаратардим ва уларнинг меҳнатини қадрлардим, майдондаги ўрни, меҳнати ҳамманикидан кўпроқ деб билардим.  

Тачмурод Агамуродов ҳужумчини таянч зонага ўтказиб адашмаганди деб ҳисоблайман. Копада гол сезиш қобилияти бор. Бироқ ундаги босиқлик олдинги чиқиздан кўра, орқароққа мос эди чамамда. Унинг позицияси худдики ҳарактери билан жипслашиб кетгандек кўринарди. “Нефтчи”да қандай ўйнаган ва нималар қилганини билмайман. Чунки Копани ўзим учун “Пахтакор”да кашф қилганман.

2008 йилнинг 26 мартини алоҳида эслаб қолганман. ЖАР мундиали сари йўлга чиққан Ўзбекистон терма жамоаси “МҲСК” стадионида Саудия дарвозасига жавобсиз 3 та гол урганди. Негадир ўша баҳс мен кўрганларим ичида бўлакча ўрин тутади. Стадион, унинг атрофи, футболчиларнинг кайфияти, хуллас, ҳаммаси аъло даражада эди. Биринчи бўлим сўнгида айнан Кападзе ҳисобни очишга эришди ва ўйиннинг боришини буткул ўзгартириб юборди.

Ўша вақтларда Аваз ака Бердиқулов, Хайрулла ака Ҳамидов каби устоз журналистлар FIFA журналини чиқаришарди. Аваз ака ўйин олдидан чақириб, биринчи марта менга топшириқ берди: Саудияга қарши ўйиннинг энг яхши футболчиси ҳақида унча катта бўлмаган постер ёзиб беришим керак эди. Мақолаларини севиб ўқийдиганим инсондан олган топшириқни адо этиш учун ўзимни уч кун руҳан тайёрлаганим эсимда. Саудияга қарши ўйин қаҳрамони сўзсиз Копа бўлди. Мен энди уни ўйиндан кейиноқ излаб топишим ва яқин соатлар ичида босилиши керак бўлган журнал учун фикрини олишим керак эди.

Шу куни “МҲСК”да футболчиларга яқинлашиб бўлмади. Асабийлаша бошлаганимни кўрган отам оламон ичидан мени тортиб олди ва кулиб, яхшиси меҳмонхонада жамоани кутиб туришимни маслаҳат берди. Ҳа, мен эндигина кириб келаётганим бу соҳага. Ҳаттоки шугина ишга ҳам ақлим етарли даражада эмасди, отамда эса тажриба деганидан қоп-қоп.

Деярли такси ушламайдиган бола, “Ўзбекистон” отелига учиб бордим ва жамоани пойлай бошладим. Копага мурожаат қилсам, бунга қандай жавоб қайтаришини ҳам билмасдим. “Чарчадим, эртага ёки бошқа куни”, — дейиши мумкин, кулиб ўтиб кетиши ёки менга умуман қарамаслиги ҳам мумкин, хуллас, ҳаяжоннинг энг юқори нотаси.

Узоқдан мен кутган автобус кўринди, ютиниб олдим. Ўша даврларни эсласам, ҳозир кулгим келади. Аммо ким ўз ишига профессионал бўлиб келган? Мен дуч келган журналистдан эмас, Бердиқуловнинг ўзидан топшириқ олганман ахир. Автобусга яқин бордим, футболчилар ундан туша бошлади. Мен Копани кутдим ва у тушаётганида кўзларини излаб топдим. Кайфияти чоғ футболчи менга кулиб қаради ва кўз қисиб қўйди. Шунинг ўзи етарли эди.

FIFA’да менинг миттигина постерим ва Кападзенинг каттагина расми чиқди. Мен уни алоҳида сақлаб қўйдим. Шундан кейин матбуотда юздан ортиқ чиқишлар қилдим, бироқ кези келганда ақалли мақолам чиққан газеталарни сотиб олмаган пайтларим бўлди. Аммо ўша журнал ўзимда қолди, ўйин хотирамга ўчмас бўлиб жипслашди.

Мени яхши танийдиганлар билади. Мақолаларимдан меҳр уқиб олиш кўпчилик учун қийин. Айтишим керакки, футболга бўлган меҳрсиз мен ҳеч нарса қоралай олмасдим. Шунчаки ким тарсакини эслаб қолади ва ким мақоладан ҳикмат излайди. Менда Копага нисбатан меҳр бор, буни тан оламан. Футболчи танишларим икки қўлимнинг бармоқларичалик ҳам эмас. Улар мени таниши мумкин, бироқ кўпчилиги билан шахсан таниш эмасман, улфатчилик қилмаганман. Копа билан ҳам бир дастурхон атрофида ҳеч қачон ўтирмадим. Ҳурматим ва муносабатим ҳақида ўзига бир оғиз ҳам айтмадим. Аммо бугун шунга ҳақлиман. Чунки у яшил майдонни тарк этяпти. Футболдан кетаётган у, бироқ ҳаяжонини ўзимда ҳис қилиб турибман. Ахир у ўзбек футболи учун қўлидан келадиган ҳаммасини қилди.

Копа 2015 йилги Осиё Кубогидан кейин терма билан хайрлашганди. Агар ўша қарорга келмаганида, Қосимов ёки Бабаян ҳеч бўлмаганда ёшларга бир нималарни ўргатиши учун ҳам унга таклиф юбориши мумкин эди. Бироқ Копа вақтида кета олди. Фурсат келганини ўзи онгли равишда тушуна олди.

Ва мана энди у бирйўла футболдан ҳам кетиш арафасида. Бошини баланд кўтариб кетяпти. Жамоасини кетма-кет икки марта чемпион қилди, одамларнинг ундан кўнгли қолгунига қадар, мухлислар уни майдоннинг ўзида унутгунига қадар ўйнашни истамади. Шунинг учун ҳам Копани қарсаклар билан кузатиб қўйса арзийди.

Ҳа, айтганча, Тимурга Руслан Нуриддинов масаласидаги интервьюда яна бир марта тан бердим. Бунда мен ҳар икки томонга ҳам тарафкаш эмасман. Руслан аччиқ ҳақиқатларни қўрқмай айтиб ташлагани учун қойил қолдим. Бутун футбол оммаси шуни эшитиб, эшитмаганга олган бир вақтда эса, Копанинг ўзи унга жавоб бериш таклифи билан келди. Бу ҳақиқий етакчининг ишидир. У нафақат ўзини, қолган шерикларини, балки бутун бир футбол оммасини ўша танқидлардан ҳимоя қилмоқчи бўлди. Эътибор беринг, Ўзбекистон футболидаги минглаб футболчи эмас, айнан Копа шу ишни қилишни ўзига лозим деб топди. Шу эмасми ҳақиқий лидерлик, ғамхўрлик ва ғурур?! Мен ўшанда Кападзе билан иккинчи бор жиддийроқ гаплашгандим.

Кападзелар оиласида файз бор. Тоҳир Кападзе билан “1-лига шарҳи” кўрсатувини тайёрлаётган вақтим кўп бор кўришдик, суҳбатлашдик. Камрон Кападзе укам билан футбол ўйнаган вақтларидан буён танишмиз. Уларнинг барчасида юксак маданият, ҳурмат ва самимийлик бор деб ҳисоблайман. Гап қилинган ва қилиниши керак бўлган ишлар ҳақида эмас, гап шунчаки ўзаро муносабат ва принципларда.

Копа, мен сенга футболдан кейинги ҳаётингда ҳам фақат ва фақат омад тилайман. Сен босиб ўтган йўл миллионлар ўйинига кириб келаётган ёш болачалар учун узоқ вақт мактаб вазифасини ўташига ишонаман. Сени аввал мухлис, кейин эса журналист ва бугун яна бир бор оддий мухлис сифатида ҳурмат қилувчи дўстингман. Бошни сарбаст тутишда давом эт!