UZ

Сўнгги янгиликлар

13:21Дилмурод Назаров хотирасига бағишишланган "Наврўз Кубоги-2024" мусобақаси қандай ўтди?  0 13:09"Бавария" "Штутгарт" вингерига кўз тикди  0 12:46"Манчестер Юнайтед" Каземирога ўринбосар топди  0 12:20Эшитдик-да! ФИФА "Бунёдкор"га илк санкцияни қўллади  9 11:48Клоппнинг ассистенти "Аякс" бош мураббийига айланиши мумкин  0 11:24Ўзбекистон – Гонконг учрашувида майдонга югуриб тушган мухлислар маъмурий жавобгарликка тортилди, 2 нафар шахс 5 суткага қамалди  17 10:57Пеп Гвардиола «Манчестер Сити»даги келажаги борасида бир қарорга келди  4 10:28«Бавария» Алонсони қўлга кирита олмаганидан сўнг бошқа бир топ мураббий билан шартнома тузмоқчи  1 10:00ЦСКА устози РПЛнинг энг кучли футболчиси кимлигини айтди  8 09:3410 ойга четлатилган Тонали яна узоқ муддатга дисквалификация қилиниши мумкин  2 09:10«РБ Лейпциг» грандлар қизиқаётган футболчига нарх қўйди  1 08:47Златан рамзий термасини тузди ва ўзини қўшмади. Нега қўшмаганини эса Ибра супер тарзда тушунтириб берди  12 08:25Фабрицио Романо Хаби Алонсонинг келажагини очиқлади  4 07:49Про лига. Бугун учинчи тур якунланади  1 07:25Суперлига. Бугун Олмалиқ ва Қаршида ўйинлар бор  3

Германия зўр футболчиларни чиқаришдан зерикди. Энди улар яхши мураббийларни етиштириб бермоқда Янгиликлар

Германия зўр футболчиларни чиқаришдан зерикди. Энди улар яхши мураббийларни етиштириб бермоқда

Ҳозир Германия бундеслигасида 40 ёшдан ошмаган олти нафар мураббий ишламоқда.

Улардан икки нафари Доменико Тедеско ва Юлиан Нагельсманн маҳаллий мураббийлар мактаби тарбиячланувчилари бўлиб, 2017 йил немис футболида ўзига хос бурилиш ясай олишди. Эндиликда Германия зўр футболчиларни чиқаришдан зерикди. Улар эътиборни ёш ва келажаги порлоқ мураббийларни тарбиялашга қарата бошлашди. Умуман олганда, Германияда барча соҳаларда ёшларга бўлган эътибор кучли. 

Бундан бир неча йил олдин Шимолий Рейн-Вестфалияда ёш мусиқачиларни қўллаб-қувватлаш мақсадида "Ҳар бир болага биттадан мусиқий асбоб" дастури йўлга қўйилганди. Натижада Рурск вилоятида истиқомат қилувчи 200 мингдан зиёд мактаб ўқувчиларига бепул мусиқа асбоблари тарқатилган. Албатта, буларнинг ҳаммаси болалар мусиқадан яхши билим олсин деган мақсадда амалга оширилади. 

Яна футболга қайтамиз. Айни дамда Бундеслиганинг бешта клубида хорижлик мураббий фаолият олиб боряпти. Улардан икки нафари - хорватиялик Нико Ковач ("Айнтрахт") билан венгриялик Поль Дардаи ("Герта") болалигиданоқ Германияда катта бўлишган ва яхши мутахассис бўлиб етишишди. Австриялик Петер Штегер ("Боруссия Д") ва унинг ҳамюрти Ральф Хазенхюттлни ("Лейпциг") немислар хорижлик дейишмайди ҳисоб. Бундан келиб чиқяптики, биргина швейцариялик Мартин Шмидтни ("Вольфсбург") "тоза" хорижлик дея
оламиз. 

Хеннес Вайсвайлер академияси Германияда мураббийлар етиштириб берадиган энг яхши мактаб (марказ) ҳисобланади. Бу марказ 1947 йилдан буён фаолият кўрсатиб келмоқда ва Бундеслигадан 10 ёш каттадир. Мактаб ичида бир нечта футбол майдони, очиқ бассейн, тўрт юлдузли меҳмонхонага мос хоналар ва катта ошхона мавжуд бўлиб, охирги 40 йил ичида етишиб чиққан маҳаллий мураббийларнинг кўпчилиги айнан шу ерда таҳсил олишган.

 

Масалан, кўпчиликка яхши таниш бўлган Отто Рехагель 1969 йилнинг октябрь ойидан 1970 йилнинг мартигача ушбу марказда ўқиган, ўшанда марказ раҳбари Хеннес Вайсвайлер бўлиб, у немис футболи тарихидаги энг яхши мураббийлар сирасига киради. Бугунги кунда "Бавария"ни бошқараётган Юпп Хайнкес 33 ёшида шу ерда мураббийлик дипломига эга чиққан. Клаус Топмеллер 1984 йил, Феликс Магат эса 1989 йилда марказга қатнай бошлаган. 

2000-йилларнинг бошида энди навбат бошқаларга кела бошлади. Ёш авлод етишиб чиқди. Дастлаб Юрген Клинсманн Маттиас Заммер, Пьер Литтбарски ҳамда Германия терма жамоасининг ҳозирги бош мураббийи Йоахим Лев билан биргаликда мактабга қатнай бошлади. 2005 йил Юрген Клопп, орадан бир йил ўтиб эса Томас Тухель мазкур марказни битирганлик ҳақида махсус дипломга эга бўлишди. 

Академияда 10 ойлик ўқиш тўлови 10 минг еврони ташкил этади. Бунга йўлкира харажатлари ҳамда еб-ичиш кирмайди. Ўқув марказ Шимолий Рейн-Вестфалиядаги Хеннеф шаҳрида жойлашган. У ерга хоҳлаган одам бориб ўқиши мумкинми? Йўқ, албатта. Маъмурият авваламбор "А" лицензияси бор мураббийларни ўқишга қабул қилади. "А" лицензиясини қўлга киритиш учун мураббийлар камида бир йил Минтақавий лига (4-дивизион) ёки Оберлигада ишлашлари керак. 

Марказга абитуриентларни қабул қилишдан олдин марказ раҳбари Франк Вормут, ўзининг икки ёрдамчиси ҳамда икки нафар психолог ёрдамида номзодларни тўлиқ назоратдан ўтказади. Текширув уч хил услубда олиб борилади. Биринчиси, ёзма иш - бунда асосан мантиқий саволлардан иборат тест берилади. Иккинчиси, 20 дақиқалик суҳбат - бунда ёш мутахассислар мураббий бўлишдан мақсадлари нима экани ҳақида сўзлаб беришади. Учинчиси эса икки соатлик амалий имтиҳон бўлиб, бунда футболдаги тактик хатолар ва уларни тўғрилаш устида масалалар берилади. 

Айтайлик, академияга 80 киши ҳужжат топширди, лекин якунда улардан 20-25 нафари ўқишга қабул қилинади. Ўқишга кира олмаганлар эса кейинги сафар бошқатдан тайёрланиб келишга мажбур бўлишади. Марказнинг яна бир жиҳати шундаки, бу ерда ҳаммага тенг қаралади. Ўқишга келган мураббий машҳурми ёки номи чиқмаганми, академиядагилар учун ҳамма бир хил. Ҳатто ўз клуби ё жамоаси билан чемпионликка эришганлар ҳам ҳеч ким танимайдиган мураббийлар билан бирга ўтириб қолишлари мумкин. 

Шунингдек, лекция жараёнларига ҳамма кириши шарт. "Про" лицензиясини олмоқчи бўлган мураббий барча маърузаларни диққат билан эшитиб боради ва якунда имтиҳон топширади. Академия раҳбари Франк Вормут учун машҳур фамилиялар ҳеч нарсани англатмайди. Мактабда таҳсил оладиган шахслар орасида ҳатто Бундеслигада 400та ўйин ўтказган собиқ футболчилар учраса-да, у ҳамма билан оддий муносабатда бўлади. 

Ўзининг айтишича, баъзилар ҳатто таниш-билиш қилмоқчи бўлган экан. Бироқ Вормут дарҳол рад жавобини берган. "Менга 24 нафар дўст керак эмас, телефон дафтарчам янги номлар билан тўлишини хоҳламайман, - дейди Вормут. - Мен фақат бир нарсани хоҳлайман, яъни йил охирига келиб биздан ўқимишли одамлар чиқсин, улар кейинчалик қўлга киритган дипломидан унумли фойдалансин. Кучли мураббийлар етишиб чиқсин дейман". 

15 йил катта футболда бўлиш ҳам баъзан ҳеч қандай устунлик бермай қўйиши мумкин. Германия терма жамоаси собиқ ҳимоячиси Кристиан Вёрнс бу ҳақда шундай деганди: "Мен энди-энди курсларга қатнай бошлаганимда ҳаммаси мен учун осон кечади, чунки шунча йил тўп тепдим, футболда ҳамма нарсани биламан деб ўйлагандим. Аммо футбол назарияси ҳақида минг саҳифалик китоб ўқиб шунга амин бўлдимки, ўшанда жуда адашган эканман". 

Имтиҳондан муваффақиятли ўтиб академияга қабул қилинган мураббийлар биринчи навбатда қилишади? Улар тақвим бўйича энг яқин ёзги турнирга бориб, ўша ерда малака оширишади. Бу U-20 Европа чемпионати ёки катталар ўртасидаги қитъа биринчилиги бўлиши мумкин. Бўлажак мураббийлар у ерда профессионал скаутларнинг иш олиб бориш услубини ўрганишади, улар гуруҳ-гуруҳ бўлиниб ўйинларга боришади ва ҳар бир баҳсни ёзма таҳлил қилишади.

 Ўқув курсининг назарий асослари тактика, таълим, психология ва физиотерапиядан иборат. Академиядаги энг машҳур дарслардан бири "Иссиқ стул" деб номланади. Бу шундай кўринишда бўлади: уч нафар мураббийга ёшлар бундеслигасидаги ҳақиқий жамоа берилади. Мураббийлар навбати билан жамоани бошқара бошлайди, яъни машғулотлар ўтказишади. Қандай машғулот ўтказиш ҳар бир мураббийнинг ўзига ҳавола ва қанча вақт давом этишини ҳам ўзи ҳал қилади. Мақсад - жамоани бўлажак беллашувга тайёрлаш. Бошқалар эса жамоа билан ишлаётган мураббийнинг ишини кузатиб, таҳлил қилиб боришади. 

Эртаси кун машғулот ўтказган мураббий стулга ўтириб, қолган мураббийларнинг таҳлилларини эшитади ва ўзига қўйилган баҳони ҳамда камчиликларини билиб олади. Шундай ҳолатлар бўлганки, кескин танқидий фикрларни эшитиб, баъзи мураббийлар чуқур тушкунлик ҳолатига тушиб қолган. Ҳар қандай вазиятда ҳам мураббий ўз фаолияти давомида юзлаб шундай суҳбатларга дуч келади ва академия бу борада уларни олдиндан тайёрлаб боради. 

"Биз учун студентларга берилаётган таълим реал ҳаётдан узилиб қолмаслиги муҳим аҳамият касб этади, - дейди марказ ўқитувчиларидан бири Брендан Бирх. - Биз бош мураббий доим ўз ёрдамчиси билан бир хил фикрда бўлишини хоҳлаймиз. Бошқача айтганда, бизнинг марказда таҳсил олаётганлар ҳатто видео таҳлилчи, фитнес-мураббий ёки жамоа шифокори гапирганда ҳам ҳаммани бирдек тушуниши лозим". 

Таълимнинг финал қисмида ҳар бир мураббий Бундеслига клубларидан бирида саккиз ҳафталик амалиёт ўтайди. Шу қаторда улар бошқа клубларда амалиёт ўтаётган ҳамкасбларининг ишини назорат қилиб боришади. Иккинчи томондан, айтайлик иккинчи лига мураббийи учун Вайсвайлер дипломига эга чиқиш жуда катта воқелик ҳисобланади. 2011 йил шундай мураббий Рогер Шмидт дипломни қўлга киритгач, унга шундай таклифлар бўлдики, бундан оғзи ланг очилиб қолади. Кейинчалик мураббийнинг ўзи "Падерборн"ни танлади ва иккинчи лигада бу жамоа билан бешинчи ўринни банд этди. Бу ўша пайт клуб тарихидаги энг яхши натижа бўлганди. 

"Про" лицензияси бўлмаган мураббий Германияда ҳатто учинчи дивизион клубида ҳам ишлай олмайди. Масалан, Англияда "А" лицензияли мураббий яқин-яқингача Чемпионшипда ишлай оларди. Германияда эса Talentforderung дастурига кўра "Про" лицензиясига эга камида икки нафар мураббий мудом ёшларни кузатиб боради. Марио Гетце, Андре Шюррле, Марко Ройс, Юлиан Дракслер, Тимо Вернер, Жошуа Киммих каби футболчилар айнан мана шу дастурнинг фаолияти орқали катта футболга кириб келишган дея оламиз. 

Айни пайтда УЕФА Германиянинг Хеннес Вайсвайлер академиясидан ташқари бутун Европа бўйлаб 45та мана шундай ўқув-марказлари билан алоқа ўрнатган. Лекин бу марказлар орасида Германия академиясининг ўрни алоҳида ва буни УЕФА ҳам тан олган. Европа стандарти бўйича "Про" лицензиясини қўлга киритиш учун 240 соатдан кам бўлмаган вақтни ўқишга бағишлайсиз. Англияда масалан "Про"ни қўлга киритиш учун 256 соат ўқисангиз кифоя. Лекин Германияда бу лицензияга эга бўлиш учун 815 соат ўқишингиз керак бўлади.

"Шальке" бош мураббийи Доменико Тедеско 32 ёшда. У профессионал мураббий бўлгунига қадар Daimler заводида муҳандис бўлиб ишлаган. Аммо кейинчалик мураббий бўлишга қарор қилади ва курсларга қатнай бошлайди. Бемалол айтиш мумкин, унинг қўл остида "Шальке" ажойиб ўйин кўрсатмоқда ва турнир жадвалида 3-ўринни эгаллаб турибди. Биласизми, бу жамоага келгунга қадар Тедеско иккинчи лигадаги "Эрцгебирге Ауэ" клубида ишлаган ва жамоани атиги 11та ўйинда майдонга олиб тушган. 

Тедеско 2015 йил германиялик яна бир ёш мураббийлардан бири Юлиан Нагельсманн билан бирга мураббийлик курсларида таҳсил олиш учун Вайсвайлер академиясига йўл олади. "Уларнинг иккаласи ҳам иқтидорли эди, - дея хотирлайди уларнинг курсдоши Патрик Вейзер. - Доменико ҳар доим аудиториянинг энг тинч ўқувчиларидан бири бўлган. У баҳс-мунозаларга кам қатнашар, охирги партада ўтириб нималарнидир блокнотига ёзиб ўтирарди. Юлиан эса унинг акси эди. У курсларга мотоциклда қатнар, доим одамлар эътиборида бўлишни ёқтирарди. Қолаверса, ўқитувчилари билан кўп баҳслашарди. Ўшанда у тез-тез уч ҳимоячи билан ўйнаш кераклигини уқтирарди. "Хоффенхайм" иштирокидаги ўйинларни кузатар экансиз, жамоанинг учта ҳимоячи билан ўйнаётганини кўрасиз". 

36 ёшли Ханнес Вольф охирги тўрт йилдан бери мунтазам қайсидир турнирда ғалаба қозониб келди. У "Дортмунд"нинг U-17 ва U-19 жамоалари билан ёшлар ўртасидаги биринчиликларда зафар қучди, шунингдек ўтган йил иккинчи лигадаги "Штутгарт"ни энг кучли жамоалардан бирига айлантирди. Натижада клуб раҳбарияти мураббий билан қўшимча яна икки йиллик шартномага имзо чекди. 2009 йилда Юрген Клопп Ханнеснинг ишидан қаттиқ таъсирланиб, уни "Дортмунд"га таклиф этади ва ёшлар жамоасини ишониб топширади. 

Ханнес Вольф 25 ёшга тўлганида Дортмунд туманидаги "Аплберк" клубида иш бошлайди ва ўзининг ажойиб машғулотлари билан ҳаммани ҳайрон қолдиради. "Эсимда, биз Голландияда йиғин ўтказгандик, - дея эслайди "Аплберк" хўжайини Хайнер Бруне. - Биз уч кун фақат пляжда машқ қилдик. Футбол ҳақида шу уч кун умуман гап бормади. Вольф қумга тош кўмиб қўйди, футболчилар эса уни қидириб топишлари керак бўлди. Шунда мен бу машғулот эмас, болалар боғчаси дедим. Аммо жамоа мана шу машғулот туфайли ҳам яхши формага кириб олди. Гарчи пляжда шуғулланган бўлсак-да, бизни кузатиш учун жуда кўп мухлислар келганди". 

Ханнес Вольф 2012 йил академияни энг яхши баҳолар билан тугатган. Бундеслиганинг яна бир клуби "Майнц" ҳақида гаплашадиган бўлсак, жамоа ўн йилдирки четдан деярли мураббий қидирмаяпти. Ҳатто бир кун клуб спорт директори Кристиан Хайдль U-19 жамоаси билан ишлаб келаётган Томас Тухелни мақтаб раҳбариятга уни кўтариш эканлигини айтади. Шундан бери "Майнц" фақат ўзининг академиясида ишлаган мураббийларни асосий жамоага бош мураббий этиб тайинлай бошлади. Клопп, Тухель, ва Шмидтдан сўнгра Сандро Шварц бош жамоани бошқараётган тўртинчи "Майнц"нинг ўз мураббийиси ҳисобланади. У ҳали 40 ёшга ҳам тўлгани йўқ. 

Бундан ташқари "Вердер"да ишлаётган 35 ёшли Флориан Кофельдт ҳам анча самарали меҳнат олиб бормоқда. У билан шартнома 31 декабрга қадар эди, бироқ унинг ишидан қониққан раҳбарият мураббий мавсум охиригача жамоада қолишини маълум қилди. Хуллас, Германия Бундеслигасида бундан буён нафақат яхши футболчилар, балки ёш мураббийлар ҳам ўзини кўрсатиб, немис футболини янги босқичга олиб чиқишса ажаб эмас. 

Х.Холиқов тайёрлади.

Рейтинг: +20   

Фикрлар

championat.asia
< сўнгги янгиликларни кўриш
Яндекс.Метрика