Инчеон футболидаги сўнгги кундалик. Адолатни аввал ўзимиздан қидирайлик!

Очиғи гаранг бўлиб қолдим. Аслида ўзимни босиб олишим учун 2-3 кун керак, аммо ўқувчилар мени қачон ўзига келар экан деб кутиб тура олишмайди. Улар олдидаги маъсулият, тунги 02:30да мени компьютер олдига чорлади.

Бу кундалик эмас, бу мен футболимиз билан ўтказган 12 кунимга умумий хулоса, шу билан бирга футболимизнинг асл башараси.

Мен неча йиллардан бери ПФЛни “одам” қилмас эканмиз, биздан ЖЧ кутманг дейман. ПФЛни терма жамоага нима алоқаси бор экан дейдиганларга кечаги ўйиндан келиб чиқиб исботларимни қуйида ҳавола қиламан. Аввалдан айтай, мақола жуда узун бўлади. Ўқиган ўқисин, ўқимаган бошқа саҳифага ўтсин. Мени тарафкашлик қиляпти деганлари, чучварани ҳом санасин.
1.   Даврон Хошимов жароҳат олди ва ўйинни бошидан бошлай олмас эди. Шунда ўнг қанотга ёшлар ўртасидаги ЖЧ ва Осиё чемпионатларида ҳимояда универсал футболчи сифатида ўйнаган Бобур Йўлдошев қўйилди. Бобур эса олий лигада ўйин амалиётисиз қолган эди. нафақат у, шу терма жамоага керак бўлган Сардор Мирзаев захирага михланган ва муҳим паллада терма жамоага ёрдам бера олмади. “Локомотив” олдига “шелочков” ясаб берган медални олиш вазифаси қўйилганлиги учун, бир қатор ёшлар, Сардор Раҳмонов, Сардор Мирзаев ва Бобур Йўлдошев захирага михландилар. Бу билан “Локомотив”ни айбламоқчи эмасман, шунчаки бизда МТЖ йўлида иш тўғри  йўлга қўйилмаганлигига кичик исботим бу.



2.   Олий лига шу даражада сифатсизлашиб кетганки, 23 ёшлилар терма жамоасини кучайтира оладиган 3 нафар футболчи деярли 3 ой давомида қидирилди. Ўша паллаларда КИМ деган саволга, сайтимиз ўқувчилари ҳам айтарли жавоб  бера олмаган эдилар.
3.   Нима учун олий лигада гол урадиган футболчиларимиз МТЖда ура олишмайди, нима учун жуда ҳам кескин ҳужумни қайтарадиган ҳимоячиларимиз МТЖда рақиб ҳужумини тўхтата олмайдилар. Сабабини олий лигадан сўранг. Олий лигада сиз жарима тўпини тепаётганингизда битта ҳимоячи жонли деворда “билмай” сакрамай қолади. Ёки дарвозабон уйқусираб қолган бўлади. Стадионда гулдурос қарсак, “Браво, браво”.... Сунъий гол. Ёки рақиб ҳужумчиси тезлик билан югуриб келаётганида, текис йўлда қоқилиб тушади. Ҳимоячига бу айни муддао, ҳужумчи гол уриб нима қилсин? Тушунган тушунди бу гапларни. Шу қобиққа чирмашиб қолган футболчилар, МТЖда қандай ўйнасин, ахир улар олий лигада максимал куч сарфламай қўйдилар-ку?
4.   Олий лигадан ҳеч ким адреналин олмай қўйди. Токи, 10та жамоадан иборат 4та давралик тизимга ўтмас эканмиз, ЖЧ-2018ни ТВдан кўрамиз, агар тўғридан-тўғри трансляция қилишса. Ёки бўлмаса, Корея, Қозиоғистонга ўхшаб 12та жамоа иштирокида, икки босқичдан иборат, икки давралик тизимни жорий этиш керак.  

Бугунги терма жамоамизга Моуриньо ҳам ёрдам бера олмайди. Боиси, олий лигада унга мос ўйинчи йўқ. Биргина Хошимовни жароҳат олиши бизга жуда қимматга тушди. ЖЧ йўлида ким кафолат беради, асосий таркиб ўйинчилари 2 йил давомида жароҳат олмайдилар деб. Тўғрисини, яқин – яқингача Қосимовни дунёқараши ва уни футболда тутган ўрнини кескин танқид қилиб келганман. Буни унга бошқача йўл билан етказганлар қанча бўлди.  Пайтида Абрамовни ютганида мақтадим, мағлуб бўлганида танқид қилдим. Мақтасам “Абрамовчи”, танқид қилсам “Қосимовчи”ман. Ҳой одамзод, ўзбек футболи Қосимов ва Абрамовдан ташкил топмаган.

Асабларим жойида эмас, ўйин тугаганидан кейин кўзимга ёш келди. Ҳаётимда иккинчи маротаба ўзимни эмас, мураббий ва футболчиларнинг меҳнатига ачиндим. Биринчиси 2011 йил Австралияга ютқазганимизда. Жўраевни синишига сабаб бўлган ўйиндан аввал, мен бу ўйинга Жўраевни алоқаси йўқлигини жуда яхши билардим. Терма жамоамиз ҳам, ўша пайтдаги бош мураббийимиз Вадим Абрамов ҳам астойдил финал учун ҳаракат қилишганди. Ҳеч қандай келишув, ҳеч қандай олди берди бўлмаган. Лекин аламли мағлубиятга учрадик, сабаби биз Австралияга очиқ ўйинни таклиф қилидик ва бунга яраша жавоб олдик. Ҳалол ўйинда, омадсиз мағлубиятга учрадик холос. Кеча эса терма жамоадаги фаолиятим давомидаги мана шу учрашувни такроран кўрдим. Ўзбекистон “босиб” ташлади, ҳа ЎЗБЕКИСТОН! Бу сўзни ПФЛдагиларга, ЎЗ-БЕ-КИС-ТОН, деб қайта, қайта айтириш керак. Зора ВАТАН йўлида этлари жимирласа. 21 асрда, ўйин қайдномасини қўлда тўлдирамиз. Ҳа, майли, чалғимай. Илк дақиқаданоқ ташаббусни ўз қўлимизга олдик, имкониятдан келиб чиқиб таркиб тўғри тузилди. Футболчилар тўпни орқага эмас, футболчига ўхшаб олдинга беришни ўрганибдилар. Искандеров, Козак ва Рашидов каби футболчиларимизнинг техникаси мукаммаллашгани кўриб турибман. Лекин натижа, натижа эса адолатсиз бўлди.

Саудия Арабистони азалдан биз учун ноқулай рақиб. Доимо йўлимиздан чиқади ва кучсиз таркиби билан ҳам ютиб кетаверади. Рақибимизнинг иккита ҳужуми, учта гол билан якунига етди. Бобурни айбламанг. Ичидан нима ўтаётганини ўзи билади, ўша пайт “мондраж”га тушди ва қўпол хатога йўл қўйди. Ким ўз дарвозасини ишғол қилишни истайди. Стадионда ЎФФ раҳбари ўтирибди. Сиз ўйлаётган келишилган ўйин йўқ бу ерда. 1 ҳафта аввал Мираброр Усмонов уларга жуда қаттиқ ишонаётганлигини таъкидлади. Шу ерда бир нарсани келишиб олайлик, Мираброр Зуфаровични “Футбол шарҳи” кўрсатувида айтган гапларини, шу сайт ҳурмати йўлида унутинг! Сиз билмайсиз, 2 ой ўтиб шахсан Усмоновни ўзи 4 нафар журналистни ўз қабулига чақириб, хатолик учун узр сўраган. Шунчаки, ўша пайтлар кимлардир, йўқ нарсани, бор қилиб етказган бўлган. Ҳамма ҳам буни билавермайди. Шахсан мен, ўша ерда иштирок этганман. Бу кишини футболимиз, нафақат  футбол, балки жамиятда тутган ўрни катталигини, уни яқиндан билган одамлар билишади. Афсуски Мираброр Зуфаровични борлигидан, уни яратиб берган шароитларни суиистеъмол  қилаётганлар кўпайиб кетди. Ҳеч бир давлатнинг МОҚ президенти, Мираброр Зуфарович каби Осиё ўйинларида спортчиларини қўллаб-қувватламаяпти. Ҳар куни қароргоҳда бир бўлиб кетади бу киши.



Мени бир одатим бор, меҳнат қилаётгани кишини руҳан қўллаб-қувватлайман. Сабаби, мени ҳам шундай қўллашади баъзан, ёшлигимда оёққа туришимга ёрдам берганлар бўлган. Демак, мен ҳеч йўғи шу йўл билан қайтарай дейман.

Ўйинга қайтайми? Онгимизга бир нарса ўтириб қолган, Қосимов фақат қанотдан ҳужум қилади. Йўқ, футболни кўринг аввал. Искандеров ва Козак ғирт марказ ўйинчиси, сўнгги ўйинларда айнан уларнинг ишлари орқали майдон маркази жонлана бошлади. Фақат Сардор тўп тепаётган қанот кўпинча фаол, мураббий ҳар доим кучли ўйинчисидан фойдаланиши керак, Сардор ўнгда кучли бўлса, уни марказга қўймайди-ку!? Австралия ва Саудия Арабистони терма жамоаларига қарши ўйинларда мен шуни англаб етдимки, бизнинг футболимиз ҳали тўлиқ ҳужумкор тактикага тайёр эмас экан. Бири бўлмаса, иккинчисида гол ўтказиб юборар эканмиз.

Ўйиндан кейин Қосимовга айнан шу масалада савол бердим, балки яна эски тактикангизга қайтарсиз?

У эса, йўқ, шу ўйинни ривожлантиришда давом этамиз деди. Бу билан мураббийни ёнини олмоқчи эмасманку, аммо у ўз обрўсини тикаётганини кўрдим. Ҳимоявий футбол билан натижаларга эришганини ҳаммамиз биламиз, лекин ҳужумкор футболга ҳали бизни тизим ва ички имконият тайёр эмаслигини ҳаммамиз ҳам тан олгимиз келмайди. Шошиб ёзилган мақола ёки фикр ойлаб давомида қилинадиган меҳнатларни чиппака чиқаради.

Саудия Арабистонини ютган тақдиримизда ҳам кейинги ўйинда мағлубиятга учрашимиз аниқроқ эди. Таиландик ҳакам олий лигамиз учун катта янгилик эмас. Бизга берилган пенальти 50/50 эди. Аммо Шодиевга нисбатан ишлатилган қўполлик 100% пенальти эди. Юлдашев ва Кримец биринчи бўлимнинг дастлабки дақиқалариданоқ сариққа "ўтирди". Биз олий лигамизда йўл қўяётган хатоларимиз, терма жамоамиз орқали ўзимизга жавоб бўлиб қайтаяпти.

Ўйин тугади, Ашурматовдан тортиб Қосимовгача, Искандеровдан Шодиевгача кўзига ёш олди. ҳаммамиз ғалабани кутган эдик, мен бу ердан ғалабасиз кетмаслигимни барча-барчасига айтаётган эдим. Буни ҳаммамимиз тушуниб турган эдик, аммо ўйиндан кейин барчамиз йиғладик, сиз коментда терма жамоани “савалаётганингизда” бизни росманасига кўзимизда ёш оқаётган эди.

Энди мен Сизга терма жамоамиз билан юрган гид Жин ҳақида айтиб берай. Мегабайтингизни аямасдан, қуйидаги видеони томоша қилинг (2.7 мб). Ташкилий қўмита томонидан терма жамоамизга бириктирилган корейс миллатига мансуб бу йигит, ўзбеклар туриб, бир ўзи “Ўз-бе-кис-тон”, дея бақиряпти. Бизни футболимизда мана шундай инсонлар, яъни ўз ишига юракдан ёндошадиганлар етишмаяпти.



Видеодан таъсирландингизми, йўқ бўлса, сизда юрак йўқ экан. Бизда бири кетса, иккинчиси, иккинчисини учинчиси орқасидан мағзава ағдаради. Мана шунинг учун ЖЧга чиқа олмаймиз. Кучсизлигимиздан эмас, ҳар бир нарсанинг жазоси борлигидан!

2 ҳафта давомида терма жамоа билан юрдим. Уларнинг ҳисобидан на овқат едим, на турар жой. Шунинг учун футболчиларимизни менга едириб қўйган жойлари йўқ, “сен улар билан туриб, ёзишдан уяляпсан“, - деяётганлар учун. ПФЛ, Марказ, клублар ва энг каттаси бўлиб турган, ҳакамлар бир оила бўлиб жипслашмасак, Осиёда футбол тезда тараққий этаяпти. Балки бу Осиёдаги қўшниларимиз мисолида кўринмаётгандир, аммо бугунга  келиб арабларнинг биронта кучсиз жамоаси қолмаганлигини унутмайлик.  Шарқ эса аллақачон биздан илгарилаб кетган. Битта Ҳиндистон-у, Покистон қолди. Энди шулар ҳам етиб олса, билмадим нима бўлади.

Шу нарсани афсус билан айтаманки, 20 йил аввал бизга Хиросимадаги чемпионликни тақдим қилган аксар футболчи ва мутахассислар, 20 йил ўтиб бизни чемпионликдан маҳрум қилдилар. Бу гапни мағзини тушуниш учун узоқ ўйлаш керак. Қосимов назарда тутиляпти деганлар адашишади. Бир фикр қилинг, ўша йили чемпионлик медалини таққанлар сўнгги 5 йилда футболимизга нима берди-ю, нимани тортиб олди.

Бу ерда биронта факт йўқ тўғрими, аслида сайтимизни кимлар ўқишини жуда яхши биламиз. Бу гаплар, коммент йиғиш учун эмас, ўша ўқиётган мутахассисларимизни виждонлари сал бўлсада қийналиши учун ёзиляпти. Улар учун факт шарт эмас, сабаби ҳар бири нима иш қилганини билади. Бизни омма олдида алдаши мумкин, аммо “мен нима қилдим, ўзбек футболи” учун деб ҳаёл суриб ўтирганида ўзини-ўзи алдай олмайди.



Шу ўринда, бу мақола уни қоғозга чиқариб, мени муҳокама қилиш учун эмас, Ватан учун жонини беришга тайёр бўлган, ўзбегимнинг ашаддий мухлислари учун виждонан муҳокама қилишингизга сабаб бўлсин дейман. Мен ҳақимда, бошқаларни айтаётган гаплари эса, бу иккинчи даражали. Ўзбек тилини тушунмайдиган, ён атрофидаги олимлар орқали таржимасини эшитадиганларга ҳам маслаҳатим бор, пашшадан фил ясаманг, мағизни чақинг. Акс ҳолда кеч бўлади, жуда кеч...

Шу ўринда Бобурни танқид қилмасингизни сўрар эдим. У ўйинга тайёр эмас эди. Олий лига захирасида ўтириб қолгани яққол билинди. Гол урган вазиятида нима бўлаётганини билмади ҳам. Ҳозир 21 ёшга кирди. Ундан ҳали яхшилик йўлида фойдаланишимиз керак, бунинг учун мухлисларидан илтимос қилар эдим, унга ортиқча босим бўлмасин. Агар шу сайт ўқувчилари мени ҳурмат қилса, шу болани айнан шу хатосини кечиришади. Инсон кечиримли бўлиши керак, шундоқ ҳам ғайирлик билан “остановка”мизга келиб бўлдик. Жамоа росманасига афсусда, сизларга берган вадасининг устидан чиқмаганидан уятда.

Лекин фурсати келганда мен ҳам айтиб олай, терма жамоа ичида битта иккита юлдуз бор, ҳали сенларга бу нарсага йўлиқишга анча бор. Мен доим айтиб келганман, Одил, Сервер, Гейнрих даражасига чиқмагунча, бурнингни кўтарма. Бу футбол, футбол халқники, сен ундаги иштирокчисан холос, сени биттада ерга туширадиган ҳам, осмонга олиб чиқадиган ҳам шу мухлисинг бўлади. Керак бўлса, унга салом бер, керак бўлса ундан узр сўра. Мен юқорида номини келтирган футболчилар нега халқ ардоғида, чунки улар шундай номга эга бўлиб туриб ҳам, камтарлигини йўқотмаган.

Сайт ўқувчиларидан, яна бир бор, сайтимиз обрўсига путр еткзамасдан фикр қолдиришларини илтимос қиламан. Эртадан бошланадиган кундаликни, энди бошқа спортчиларимизга бағишлайман. Аммо, танамдаги юрагим (футбол) тўхтаб бўлди.

27 сентябрь, 03:35. Жанубий Корея, Инчеон.
Нодирхўжа Юлдашев