Ўзи билан "дам солинган" сувини олиб юрадиган мураббий ҳақида иккинчи мақола

Албатта, ҳатто "Ювентус"дек номдор жамоада ҳам ишлар бир текис кечмаган. Футболнинг гўзаллиги шундаки, унда кутилмаган воқелар тез-тез рўй бериб туради. Трапаттони "Юве"да эканлигида Жанни Ривера бошчилигидаги "Милан" билан курашишига тўғри келганди. Қолаверса, Чемпионлар Кубогининг биринчи раундида кутилмаганда "Глазго Рейнжерс"га имконият бой берилиши унинг курсисини қимирлатиб қўяди. Трапаттони итальянлар севиб айтадиган "катеначчо"дан тўлиқ фойдаланмаган. У жамоасини кўпроқ қарши ҳужумларда ўйнатишни маъқул кўрарди. Айнан шундай ўйин сабаб "Ювентус" 70 ва 80-йилларда Европа гегемонларидан бирига айланади. Чунки бу жамоа қарши ҳужумларда жуда кучли эди. 

1980-81 йилги мавсумда Трапаттони ирландиялик ярим ҳимоячи Лиам Брэдини қўлга киритади. У кучли ярим ҳимоячи бўлиб, тўпни олиб қўйиш мушкул бўлган. Бу футболчи айниқса жамоа ҳимояланаётганда асқотган. Янги футболчи билан "Ювентус" "Рома"ни бир очкога ортда қолдирган ҳолда чемпионликни қўлга киритади, аммо Чемпионлар Кубоги Трапаттони учун орзулигача қолади. Шундан сўнг мураббий янги ўйинчиларни қидиришга тушади ва тез орада Платини билан Збигнев Бонекни ўз жамоасига таклиф этади. Ҳар икки футболчи ЖЧ-1982да порлаганди. 

1983 йил "Ювентус" Чемпионлар Кубоги финалига қадар боради, бироқ Эрнст Хаппел бошчилигидаги "Гамбург"га ютқазиб қўяди. Трапаттони барибир тан беришни хоҳламасди. Ниҳоят, орадан бир йил ўтиб "Ювентус" учта мусобақада ғолиб чиқади: А серия, Кубок эгалари Кубоги ва Европа Суперкубоги. Жамоа Суперкубок учун кечган баҳсда "Ливерпул"ни мағлуб этади. Орадан беш ой ўтиб бу жамоалар энди Чемпионлар Кубоги финалида ўзаро тўқнаш келишади. Ўйин ва ўйин атрофида рўй берган воқеалар ҳақиқий даҳшатга айланди. 

Ҳали учрашув бошланмасидан "Ливерпуль" фанатлари трибунада "Ювентус" мухлислари билан муштлашиб кетишади. Бунинг оқибатида жанжал катталашиб оммавий тўполонга айланади ва натижада 39 мухлис ҳалок бўлади. Ўлим юз берган бўлишига қарамай, ташкилотчилар барибир ўйинни ўтказишади. Фақат учрашув бошланиши бир соатга кечиктирилади. Ўйин "Ювентус"нинг 1:0 ҳисобидаги ғалабаси билан якун топади ва ягона голни Платини пенальтидан киритади.

Шундай қилиб Трапаттони анчадан бери кутаётган совринга эга чиқади. Аммо ўйиндан сўнг "Юве" футболчиларининг чемпионликни нишонламаслиги ташкилотчиларни ҳайрон қолдиради ва улар бундан хафа бўлишади. Трапаттони эса жамоани яна янги ғалабалар сари ундайди ва ўша йилнинг ўзидаёқ "Ювентус" билан Қитъалараро Кубокда ғолибликни қўлга киритади. Шундай қилиб бир йил ичида туринликлар ўзлари хоҳлаган ҳамма совринга эга чиқишади. Бу пайтга келиб Жованни Трапаттони энди 46 ёшни қарши олганди.

"Ювентус"нинг А сериядаги навбатдаги чемпионлигидан сўнг Трапаттони кетиш кераклигини тушуниб етади. Мураббийнинг навбатдаги иш жойи Миланнинг "Интер" клуби бўлади. Беш йил ушбу жамоада фаолият олиб борган етук мутахассис "Интер" билан Скудетто, мамлакат Суперкубоги ва УЕФА Кубогида ғолиб чиқади. 1994 йилга келиб мураббий илк марта Италияни тарк этади ва ўзини Германия Бундеслигасида синаб кўришни хоҳлайди. Аммо "Бавария"га борган мураббий танқидчиларнинг асосий мавзусига айланади. Чунки "Бавария" кутилмаганда тўртинчи дивизион жамоаси "ТСВ Вестенбергсгрю" билан кечган Кубок ўйинида ютқазиб қўяди. Қолаверса, Бундеслигида 6-ўринни эгаллайди.

Лекин Трапаттони асло бўш келмас, доим нимадир янгилик киритишга уринарди. Орадан бир йил ўтиб у Германияни тарк этади ва Италияга қайтиб "Кальяри" бошқарувини қўлга олади. Аммо 1996-97 йилги мавсум олдидан италиялик яна Германияга қайтиб яна "Бавария" бош мураббийи этиб тайинланади. Иккинчи қайтиш омадли келиб "Бавария" ўша мавсумдаёқ чемпион ҳамда мамлакат Кубоги соҳиби бўлади. Мураббий Баслер, Янкер, Элбер каби футболчилар билан шартнома тузади, қолаверса Меҳмет Шоллнинг ўйинчи сифатида шаклланишида яқиндан ёрдам беради. Орадан бир йил ўтиб эса кўнгилсиз воқеалар бошланади. Жамоа чемпионликни ҳимоя қила олмайди, ҳалигача тилдан тушмай келаётган матбуот анжумани эса бирданига шов-шув бўлиб кетади.

Фақат орадан 13 йил ўтибгина Жованни Трапаттони аслида нима бўлганини сўзлаб берган. "Ҳаётда ҳар хил воқеалар учраб туради, баъзан овозингни баланд қилиб гапиришга тўғри келади. Ўша матбуот анжуманида мени эшитишлари ва тушунишлари учун баланд овозда гапиргандим. Агар сизда чарчаган футболчилар бўлса, уларни янгисига алмаштирасиз. Ҳозир мураббийлар буни бемалол қилишяпти, лекин у пайтлари Германияда одамлар фақат ўзлари ўрганиб қолган футболчиларни майдонда кўришни хоҳлашарди. Ҳатто машҳур футболчи ҳам барибир қачондир толиқади ва футболдан завқ олмай қўяди. Шундай пайтда сизга ёшлар, ғалабага чанқоқ ўйинчилар керак бўлади. Шу боис ҳам мен ўшанда баъзи футболчилардан воз кеч ишга қарор қилгандим. Чунки менинг наздимда футболчи ё майдонга тушиши ёки захирада ўтириш керак", - деганди мураббий.  

Мураббийнинг кейинги фаолияти хилма хил кечди. "Фиорентина"га борган Трапаттони Европа чемпионлар лигасида "Арсенал", "Манчестер Юнатйед" каби клубларни мағлуб этишга муваффақ бўлди. "Штутгарт"да эса футболчилар ва раҳбарият билан келишмовчилиги туфайли атиги етти ой ишлади. Кейинчалик "Бенфика" ва "Ред Булл" клубларини бошқарган мутахассис Португалия, Австрия чемпионлигини қўлга киритди. Яна бир қизиқ маълумот шундаки, Трапаттони 2010 йил Ватикан терма жамоасини бошқариб битта ўртоқлик учрашувида майдонга олиб тушган.

Жованни Трапаттони 2013 йил турмуш ўртоғининг гапига кириб мураббийлик фаолиятига нуқта қўйган. У гарчи кўп бора танқидларга дучор бўлган бўлса-да, 40 йиллик фаолияти мобайнида 23та совринни қўлга киритган. Қолаверса, у "Ювентус" тарихидаги энг омадли мураббий ҳисобланади.

Русчадан Х.Холиқов таржимаси.